آقای فرزین! ارز و بازار خودرو هم شما را قبول ندارد

رئیس کل بانک مرکزی در واکنش به افزایش و جهش نرخ ارز گفته است که نرخ ارز بازار آزاد را قبول نداریم، اما با توجه به اثر صددرصدی بر قیمت تمام شده باید گفت: «آقای فرزین! ارز و بازار خودرو هم شما را قبول ندارند.»

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، در روزهای اخیر، پیرو تنش های منطقه ای و پا برجا بودن تحریم ها، نرخ ارز باز افسارگسیخته است و سایر بازارها نیز در پی فرمانروایی دلار به دنبال آن راه افتاده اند. بازار خودرو نیز یکی از این بازارهاست، بازاری که علاوه بر مشکلات ناشی از ناترازی عرضه و تقاضا، سرمایه ای شدن خودرو به شدت و به طرز اعجاب آوری به یک سرسپرده دلار بدل شده است.

در همین زمینه، رئیس کل بانک مرکزی معتقد است که نوسان در بازار بین‌المللی فلزات و نرخ ارز ناشی از هراس از تحولات سیاسی طی ۵۰ روز اخیر اغاز شده است.

محمدرضا فرزین در همین رابطه و درباره سیاست اصلی خود در بانک مرکزی توضیح داد: «نرخ ارز بازار آزاد را قبول نداریم. این نرخ صرفاً براساس انتظارات تورمی ناشی از اخبار منفی شکل می‌گیرد و به هیچ وجه با واقعیات اقتصاد ما همخوانی ندارد.»

وی توضیح داد: «سیاست ارزی جدید در چارچوب سیاستی تحت عنوان سیاست تثبیت شروع شد. سیاست تثبیت هم منطقش این است که در حال حاضر به دلیل شرایط خاص اقتصادی و مسائل سیاسی‌ای که به وجود آمده، متغیر‌های اقتصاد کلان ناآرام است و ما باید ثبات را به بازار برگردانیم. در این وضعیت ترس و التهاب حاکم بر بازار مدیریت آن را بسیار سخت کرده است، چرا؟ چون با فضای انتظاراتی به هم می‌رسند. این در حالی است که اقتصاد ما حتا در همین شرایط ناآرام، وضعیت قابل قبولی دارد.»

او درباره این که چرا همخوانی ندارد؟ گفت: «سوای گشایش‌های ارزی که ایجاد شده است، همان طور که گفتم ما تراز تجاری مثبت در کشور داریم، به معنای آن‌که برای رفع نیاز‌های کشور ارز به اندازه کافی وجود دارد. ما الان تقریباً صادرات غیرنفتی‌مان به اندازه واردات می‌شود. حتا اگر نفت نفروشیم باز هم با صادرات غیرنفتی می‌توانیم دخل‌وخرج‌مان را هماهنگ کنیم. در سال گذشته تا بهمن‌ماه کل صادرات‌مان حدود ۵۰ میلیارد دلار بود و کل واردات ما ۳۴ میلیارد دلار. از این مقدار حساب کالا بیش از ۱۶ میلیارد دلار مثبت بوده است و حساب خدمات حدود ۴ میلیارد دلار منفی، چون حساب خدمات ایران به‌طور تاریخی منفی است. ما صادرات خدمات‌مان کم تر از واردات خدمات است، دلیل اصلی هم حوزه گردشگری است، چون گردشگر‌هایی که از ایران می‌روند، بیش تر پول خرج می‌کنند تا آن‌ها که وارد می‌شوند. اگر این دو عدد مثبت و منفی را کنار هم بگذاریم، حساب جاری ما تا آن زمان ۱۳.۳ مثبت می‌شود.

واقعیات اقتصادی ایران این است، اما در جامعه چیز دیگری تصور می‌کنند و ما مشکل‌مان همین تصویری است که ارائه می‌شود. به عبارتی دیگر، آینده اقتصادی کشور، آینده مطمئنی است، اما تمام افراد چنین برداشتی ندارند و فکر می‌کنند در آینده وضع اقتصادی بدتر است و این تصویر باعث فرار سرمایه می‌شود. در مبانی اقتصادی، فرار سرمایه ناشی از هراس و استرس است. فرار سرمایه لزوماً این نیست که پول را ببری در ترکیه خانه بخری. شما اگر در ایران هم پولت را تبدیل به دلار می‌کنی و در صندوق امانات می‌گذاری، این هم فرار سرمایه است.

فرزین درباره این که آیا ارز تک نرخی شدنی است؟ گفت: «تا تحریم هستیم ارز را نمی‌شود تک‌نرخی کرد. آن‌ها که می‌گویند، شناخت کافی ندارند. من ۲۰ سال است مبحث ارز را درس می‌دهم و در فعالیت‌ها به‌عنوان یک سیاست‌گذار حضور دارم. ما اول باید محدودیت‌هایمان را بشناسیم، بعد ایده‌آل‌هایمان را تعریف کنیم.»

این که رئیس کل بانک مرکزی معتقد است انتظارات تورمی ناشی از اخبار منفی شکل می‌گیرد، به هیچ وجه با واقعیات اقتصاد ما همخوانی ندارد؛ یک بحث است که باید در این خصوص شفاف سازی شود. در عین حال به نظر می رسد در اختیار داشتن ارز کافی هم مانند افزایش و رشد تولید خودرو باشد که هیچ کس جزء مسئولان و آن هم از روی کاغذ آن را درک و لمس نمی کنند.

در این شرایط مشخص نیست که وی براساس چه معیار و مبنایی واقعیت تلخ و عریان بازار را ببیند. آیا صرفاً هراس باعث افزایش نرخ ارز شده است؟ این هراس از سال ۹۷ به طور فزاینده در صنعت خودروسازی کشور افزایش یافته است، پس چرا تا امروز راهی برای خروج و عبور از این هراس پیدا نکرده اند؟ وقتی که مردم بنا به هر دلیلی سراغ بازارهای غیر رسمی می روند و به تعبیر فرزین فرار سرمایه شکل می گیرد، متولیان نمی توانند با راهکارهای اصولی، عملی و مبتنی بر واقعیت های اقتصادی نه توهمی و خیالی، مانع این فرار شوند؟ آیا صرف این که رئیس کل بانک مرکزی نرخ ارز را در بازار آزاد قبول ندارد، قیمت ها به غلط کردن افتاده و از ترس عدم مقبولیت از سوی فرزین کاهشی می شوند؟

درست است که آقای فرزین نرخ ارز بازار آزاد را قبول ندارد و در واقع با آن کاری ندارد، اما دلار به طور مستقیم با صفر تا صد اقتصاد ایران از جمله خودرو کار دارد و آن هم حرف خود را قبول دارد. نکته جالب این است که تیغ دلار بُراتر و تیزتر از نظر متولیان و مسئولان صمت و حکمرانی اقتصادی کشور است. دلار دقیقاً با قیمت تمام شده محصولات و جیب مردم کار دارد. دلار با نرخ تمام قطعات و حتا دستمزدها و هزینه های تعمیرات و خدمات خودرو کار دارد.

این که یک نفر نرخ ارز بازار آزاد را قبول نداشته باشد و غیر واقعی بداند به خودش ارتباط دارد، اما وقتی کسی در جایگاه رئیس کل بانک مرکزی قرار گرفته است نمی تواند این نرخ را قبول نداشته باشد. این نرخ واقعیت امروز اقتصاد ایران است و تمام آن به انتظارات تورمی ارتباط ندارد. عدم پذیرش قیمت ارز در بازار آزاد فقط و فقط سلب مسئولیت و ناتوانی متولیان اصلی را نشان می دهد.

بازار خودرو بانک مرکزی قیمت خودرو نرخ ارز