تهیه گِل سفالگری اصلی ترین بخش در ساخت و تولید انواع ظروف و آثار سفالی است. برای این کار مهم ترین بخش، انتخاب و شناسایی گل است. بسته به نوع موردی که میخواهیم بسازیم باید گِل را تهیه کرده و بعد با افرودن متریال هایی آن را مقاوم کنیم تا بعد از ساخت هر اثری دچار خوردگی نشود. انجام این کار نیاز به تجربه زیادی داشته و معمولا انجام آن توسط هر کسی امکان پذیر نیست. این نوشته آموزشگاه فن آموزان به آموزش طرز تهیه گِل سفالگری در خانه می پردازد. با شرکت در دوره های آموزش سفالگری آموزشگاه فن آموزان می توانید صفر تا صد این هنر را در کارگاههای عملی و مجهز یاد بگیرید.
انواع خاک رس و انتخاب خاک رس مناسب برای سفالگری
برای شروع سفالگری، انتخاب خاک رس مناسب یکی از مهم ترین مراحل است. در این بخش، به بررسی انواع مختلف خاک رس و نحوه انتخاب بهترین خاک برای پروژه های سفالگری می پردازیم. انواع خاک رس عبارتند از:
- خاک رس قرمز یکی از اصلی ترین انواع خاک رس است که به دلیل وجود اکسید آهن در آن به رنگ قرمز دیده می شود. این نوع خاک رس برای افراد تازه کار مناسب است زیرا انعطاف پذیری بالایی دارد و کار با آن آسان است. در دمای نسبتاً پایین (حدود ۹۵۰ تا ۱۱۰۰ درجه سانتی گراد) پخته می شود، قیمت مناسبی دارد و به راحتی در دسترس است. از این مورد برای ساخت انواع گلدان و کوزه استفاده می شود.
- خاک رس سفید یا کائولین خاک رسی خالص تر با درصد آهن کمتر است که رنگ روشن و سفیدی دارد. این نوع خاک به دمای پخت بالاتری نسبت به خاک رس قرمز نیاز دارد (۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه سانتی گراد) و برای ساخت ظروف ظریف تر مانند چینی مناسب است. البته این مورد به دلیل عدم انعطاف پذیری مناسب برای افراد مبتدی مناسب نیست.
- خاک رس شاموت دار حاوی ذرات ریز سفال پخته شده (شاموت) است که مقاومت بالایی در برابر ترک خوردن دارد. این خاک برای ساخت قطعات بزرگ تر مناسب است و به دلیل بافت دانه دار آن، برای ایجاد بافت های خاص در آثار سفالی استفاده می شود. استحکام این نوع خاک نسبت به خاک رس معمولی بیشتر است.
- خاک رس پرسلان برای ساخت ظروف ظریف استفاده می شود و خالص ترین نوع خاک رس با رنگ سفید کاملاً خالص است. این خاک در دماهای بسیار بالا (۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ درجه سانتی گراد) پخته می شود و پلاستیسیته( انعطاف پذیری) کمتری دارد که کار با آن برای مبتدیان دشوار است. محصول نهایی در این مورد به صورت نیمه شفاف یا سفید در می آید.
برای شناسایی خاک رس مناسب، می توانید چند آزمایش ساده انجام دهید. برای آزمایش میزان انعطاف پذیری مقداری خاک را مرطوب کنید و در دست خود فشار دهید. اگر به راحتی شکل می گیرد و ترک نمی خورد، پلاستیسیته خوبی دارد. اگر بتوانید یک مار باریک از آن بسازید و دور انگشت خود بپیچانید بدون اینکه ترک بخورد، خاک رس مناسبی است.
مراحل آماده سازی خاک رس برای استفاده
پس از انتخاب خاک رس مناسب، باید آن را برای استفاده آماده کنید. این مرحله شامل پاکسازی خاک از ناخالصی ها، الک کردن و نرم کردن آن است.
- اگر از خاک رس طبیعی استفاده می کنید، ابتدا باید آن را از تکه های بزرگ موجود پاک کنید. برای این کار، خاک را با آب مخلوط کرده و به صورت دوغاب در آورید. این دوغاب را از یک الک درشت عبور دهید تا سنگریزه ها، ریشه ها و ناخالصی های بزرگ جدا شوند.
- در مرحله بعد، دوغاب را در یک ظرف بزرگ ریخته و بگذارید به مدت ۲۴ ساعت بماند. طی این مدت، ذرات سنگین به ته ظرف ته نشین شده و مواد آلی سبک روی سطح آب شناور می شوند. مواد شناور روی سطح را با یک کفگیر جمع کرده و دور بریزید. سپس با دقت آب روی دوغاب را خالی کنید تا به خاک رس ته نشین شده برسید.
- برای دستیابی به بخش نرم، خاک رس را باید الک کنید. می توانید از الک های با مش مختلف( سوراخ های بزرگ و کوچک) استفاده کنید. برای کارهای ظریف تر، از الک های با مش ریزتر استفاده کنید. خاک را در حالت نیمه خشک روی الک بریزید و با دست یا یک وسیله صاف آن را روی الک فشار دهید تا از منافذ الک عبور کند.
- پس از الک کردن، نوبت به خیساندن و نرم کردن خاک رس می رسد. خاک الک شده را در یک ظرف مناسب بریزید و به تدریج به آن آب اضافه کنید. اجازه دهید خاک آب را جذب کند و سپس آن را با دست ورز دهید. این کار را آنقدر ادامه دهید تا خاک به قوام مناسب برسد. برای نرم کردن بهتر، می توانید خاک را روی یک سطح صاف پهن کرده و با مشت یا پا آن را ورز دهید.
تهیه خمیر گِل سفالگری
تهیه گِل یکی از مراحل اساسی در ساخت انواع سفال است. این مرحله به دقت بالایی نیاز دارد تا خمیر به بافت مناسب برای کار تبدیل شود. ترکیب صحیح خاک رس و آب و رز دادن مناسب و تنظیم رطوبت، همه به کیفیت نهایی کار شما بستگی دارد. در این بخش، نحوه تهیه خمیر گِل را بررسی خواهیم کرد.
نسبت مناسب آب به خاک رس برای تهیه خمیر سفال گری به نوع خاک و نوع کاری که می خواهید انجام دهید بستگی دارد. به طور کلی، برای خاک رس قرمز معمولی حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد وزن خاک، آب نیاز است. برای خاک های سفید و پرسلان این میزان کمتر و حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد است. بهترین روش این است که آب را به تدریج به خاک اضافه کنید و کم کم خمیر را ورز دهید تا به نرمی مناسب برسد.
روش های ورز دادن و مخلوط کردن خمیر
-
ورز دادن دستی
خاک رس و آب را در یک ظرف بزرگ مخلوط کنید و با دست ورز دهید. خمیر را به طور مداوم ورز دهید تا یکدست شود و هیچ خرده گل یا بخش بهم چسبیده باقی نماند.
-
مخلوط کردن با دستگاه
اگر مقدار زیادی خمیر نیاز دارید، می توانید از میسکرها و همزنهای مخصوص سفالگری استفاده کنید. این دستگاه ها خمیر را به طور یکنواخت مخلوط می کنند و در زمان شما صرفه جویی می کنند.
تنظیم رطوبت و رسیدن به بافت مطلوب
خمیر گِل سفالگری باید انعطاف پذیر و چسبنده باشد. اگر خمیر خیلی خشک است، کمی آب اضافه کنید. اگر خیلی چسبنده است، کمی خاک رس خشک به آن اضافه کنید. با ورز دادن مداوم، رطوبت خمیر را تنظیم کنید تا به بافت مطلوب برسید.
افزودن مواد به گِل سفالگری
افزودن مواد افزودنی به گل سفالگری می تواند کیفیت آن را بالاتر برده و قابلیت کار راحت تری را برای شما فراهم نماید. شاموت، ذرات ریز خاک رس پخته شده، یکی از مواد افزودنی رایج است که مقاومت گل را در برابر ترک خوردگی افزایش می دهد و برای ساخت قطعات بزرگ و ضخیم مناسب است. مقدار شاموت مورد نیاز به نوع کار شما بستگی دارد. علاوه بر شاموت ( خاک پخته شده)، مواد افزودنی دیگری نیز وجود دارند که می توانند خواص گل را تغییر دهند. برای مثال، برای افزایش انعطاف پذیری گل، می توانید از گل سلولزی استفاده کنید. برای کاهش ترک خوردگی، می توانید از مواد ضد ترک مانند بنتونیت استفاده کنید. همچنین، برای تغییر رنگ گل، از اکسیدهای فلزی یا رنگ های مخصوص سفالگری استفاده کنید.
نگهداری و آماده سازی گل سفالگری برای استفاده
نگهداری گل سفالگری به درستی، از خشک شدن، ترک خوردن یا خراب شدن آن جلوگیری می کند و کیفیت گل را حفظ می کند. از طرفی، تنظیم مجدد رطوبت قبل از استفاده از گل نیز می تواند به شما کمک کند که بهترین نتیجه را بگیرید. در این بخش، به روش های صحیح نگهداری گل سفالگری و آماده سازی آن قبل از استفاده می پردازیم.
نگهداری صحیح گِل از خشک شدن، ترک خوردن یا خراب شدن آن جلوگیری می کند و کیفیت گل را حفظ می کند. برای نگهداری، گِل سفال گری را در کیسه های پلاستیکی یا ظروف دربسته قرار دهید. برای جلوگیری از خشک شدن، گِل را با پارچه مرطوب بپوشانید. همچنین، آن را در مکانی خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید.
آموزشگاه فن آموزان در دپارتمان صنایع دستی خود، هنرهای دستی پردرآمد را با تمرکز بر یادگیری عملی و تحت نظارت سازمان فنی حرفه ای آموزش می دهد. برخی از این دوره ها شامل آموزش قلاب بافی ، آموزش قالی بافی ، آموزش چرم دوزی و… می باشند. برای دریافت مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید و یا از طریق فرم زیر اقدام نمایید:
جهت دریافت مشاوره رایگان شماره موبایل خود را وارد کنید.
var gform;gform||(document.addEventListener(“gform_main_scripts_loaded”,function(){gform.scriptsLoaded=!0}),window.addEventListener(“DOMContentLoaded”,function(){gform.domLoaded=!0}),gform={domLoaded:!1,scriptsLoaded:!1,initializeOnLoaded:function(o){gform.domLoaded&&gform.scriptsLoaded?o():!gform.domLoaded&&gform.scriptsLoaded?window.addEventListener(“DOMContentLoaded”,o):document.addEventListener(“gform_main_scripts_loaded”,o)},hooks:{action:{},filter:{}},addAction:function(o,n,r,t){gform.addHook(“action”,o,n,r,t)},addFilter:function(o,n,r,t){gform.addHook(“filter”,o,n,r,t)},doAction:function(o){gform.doHook(“action”,o,arguments)},applyFilters:function(o){return gform.doHook(“filter”,o,arguments)},removeAction:function(o,n){gform.removeHook(“action”,o,n)},removeFilter:function(o,n,r){gform.removeHook(“filter”,o,n,r)},addHook:function(o,n,r,t,i){null==gform.hooks[o][n]&&(gform.hooks[o][n]=[]);var e=gform.hooks[o][n];null==i&&(i=n+”_”+e.length),gform.hooks[o][n].push({tag:i,callable:r,priority:t=null==t?10:t})},doHook:function(n,o,r){var t;if(r=Array.prototype.slice.call(r,1),null!=gform.hooks[n][o]&&((o=gform.hooks[n][o]).sort(function(o,n){return o.priority-n.priority}),o.forEach(function(o){“function”!=typeof(t=o.callable)&&(t=window[t]),”action”==n?t.apply(null,r):r[0]=t.apply(null,r)})),”filter”==n)return r[0]},removeHook:function(o,n,t,i){var r;null!=gform.hooks[o][n]&&(r=(r=gform.hooks[o][n]).filter(function(o,n,r){return!!(null!=i&&i!=o.tag||null!=t&&t!=o.priority)}),gform.hooks[o][n]=r)}});
"*" فیلدهای الزامی را نشان می دهد
gform.initializeOnLoaded( function() {gformInitSpinner( 30, ‘https://fanamoozan.com/wp-content/plugins/gravityforms/images/spinner.svg’, true );jQuery(‘#gform_ajax_frame_30’).on(‘load’,function(){var contents = jQuery(this).contents().find(‘*’).html();var is_postback = contents.indexOf(‘GF_AJAX_POSTBACK’) >= 0;if(!is_postback){return;}var form_content = jQuery(this).contents().find(‘#gform_wrapper_30’);var is_confirmation = jQuery(this).contents().find(‘#gform_confirmation_wrapper_30’).length > 0;var is_redirect = contents.indexOf(‘gformRedirect(){‘) >= 0;var is_form = form_content.length > 0 && ! is_redirect && ! is_confirmation;var mt = parseInt(jQuery(‘html’).css(‘margin-top’), 10) + parseInt(jQuery(‘body’).css(‘margin-top’), 10) + 100;if(is_form){jQuery(‘#gform_wrapper_30’).html(form_content.html());if(form_content.hasClass(‘gform_validation_error’)){jQuery(‘#gform_wrapper_30’).addClass(‘gform_validation_error’);} else {jQuery(‘#gform_wrapper_30’).removeClass(‘gform_validation_error’);}setTimeout( function() { /* delay the scroll by 50 milliseconds to fix a bug in chrome */ jQuery(document).scrollTop(jQuery(‘#gform_wrapper_30’).offset().top – mt); }, 50 );if(window[‘gformInitDatepicker’]) {gformInitDatepicker();}if(window[‘gformInitPriceFields’]) {gformInitPriceFields();}var current_page = jQuery(‘#gform_source_page_number_30’).val();gformInitSpinner( 30, ‘https://fanamoozan.com/wp-content/plugins/gravityforms/images/spinner.svg’, true );jQuery(document).trigger(‘gform_page_loaded’, [30, current_page]);window[‘gf_submitting_30’] = false;}else if(!is_redirect){var confirmation_content = jQuery(this).contents().find(‘.GF_AJAX_POSTBACK’).html();if(!confirmation_content){confirmation_content = contents;}jQuery(‘#gform_wrapper_30’).replaceWith(confirmation_content);jQuery(document).scrollTop(jQuery(‘#gf_30’).offset().top – mt);jQuery(document).trigger(‘gform_confirmation_loaded’, [30]);window[‘gf_submitting_30’] = false;wp.a11y.speak(jQuery(‘#gform_confirmation_message_30’).text());}else{jQuery(‘#gform_30’).append(contents);if(window[‘gformRedirect’]) {gformRedirect();}}jQuery(document).trigger(“gform_pre_post_render”, [{ formId: “30”, currentPage: “current_page”, abort: function() { this.preventDefault(); } }]); if (event && event.defaultPrevented) { return; } const gformWrapperDiv = document.getElementById( “gform_wrapper_30” ); if ( gformWrapperDiv ) { const visibilitySpan = document.createElement( “span” ); visibilitySpan.id = “gform_visibility_test_30”; gformWrapperDiv.insertAdjacentElement( “afterend”, visibilitySpan ); } const visibilityTestDiv = document.getElementById( “gform_visibility_test_30” ); let postRenderFired = false; function triggerPostRender() { if ( postRenderFired ) { return; } postRenderFired = true; jQuery( document ).trigger( ‘gform_post_render’, [30, current_page] ); gform.utils.trigger( { event: ‘gform/postRender’, native: false, data: { formId: 30, currentPage: current_page } } ); if ( visibilityTestDiv ) { visibilityTestDiv.parentNode.removeChild( visibilityTestDiv ); } } function debounce( func, wait, immediate ) { var timeout; return function() { var context = this, args = arguments; var later = function() { timeout = null; if ( !immediate ) func.apply( context, args ); }; var callNow = immediate && !timeout; clearTimeout( timeout ); timeout = setTimeout( later, wait ); if ( callNow ) func.apply( context, args ); }; } const debouncedTriggerPostRender = debounce( function() { triggerPostRender(); }, 200 ); if ( visibilityTestDiv && visibilityTestDiv.offsetParent === null ) { const observer = new MutationObserver( ( mutations ) => { mutations.forEach( ( mutation ) => { if ( mutation.type === ‘attributes’ && visibilityTestDiv.offsetParent !== null ) { debouncedTriggerPostRender(); observer.disconnect(); } }); }); observer.observe( document.body, { attributes: true, childList: false, subtree: true, attributeFilter: [ ‘style’, ‘class’ ], }); } else { triggerPostRender(); } } );} );
نوشته آموزش طرز تهیه گل سفالگری در خانه اولین بار در آموزشگاه فنی و حرفه ای فن آموزان. پدیدار شد.
دیدگاه خود را بنویسید