انواع دیود ها، یکی از قطعات الکترونیکی مهمی که در مدارهای الکتریکی مورد استفاده قرار می گیرند هستند. بنابراین اطلاع داشتن از ساختار و همچنین نحوه عملکرد آن ها بسیار ضروری است. علاوه بر این داشتن اطلاعات کافی در مورد نحوه تست قطعات مختلف مدارهای الکتریکی، از جمله دیود ها، یکی از مهارت‌های عیب‌یابی مدارهای الکترونیکی به شمار می رود. بنابراین توصیه می شود که همیشه برای جلوگیری از بروز نتایج ناخواسته، در اولین قدم قطعات الکترونیکی اساسی مدار مانند مقاومت‌ها، خازن‌ها، دیودها و ترانزیستورها را آزمایش کنید. اگر قبل از اتصال قطعات به برد مدار، قطعاتی همچون دیودها را تست نکنیم، بررسی تمامی قطعات برای تشخیص منبع ایجاد کننده مشکل بسیار دشوار خواهد بود. بنابراین این مقاله علاوه بر معرفی دیود ها و نحوه عملکرد آن ها، روش شناساسیی دیود های مختلف و نحوه تست آن ها را نیز به شما آموزش خواهد داد.

آموزشگاه فنی و حرفه ای فن آموزان برگزار کننده دوره های تخصصی آموزش تعمیرات برد الکترونیکی به صورت حضوری و مجازی میباشد. جهت دریافت اطلاعات بیشتر روی تصویر بالا کلیک کنید.

مباحثی که در این مقاله بیان می شوند به صورت خلاصه شامل موارد زیر هستند:

• آشنایی با دیودها
• انواع دیود
• آموزش تست انواع دیود
• ولتاژ هدایت دیود
• تست ولتاژ هدایت در دیودهای مختلف
• روش تشخیص انواع دیود ها از یکدیگر

آشنایی با دیودها

دیود ها قطعاتی هستند که به عنوان یکسو ساز شناخته می شوند و این قابلیت را دارند که جریان الکتریکی را در یک جهت از خودشان عبور دهند اما توانایی عبور جریان در جهت معکوس را ندارند. همه دیود ها دارای پایه هستند که با اسم آنود و کاتود شناخته می شوند.

دیود ها به صورت فیزیکی دارای دو پایه هستند. معمولا پایه دیودها را بر روی دیود علامت می زنند. عموما اگر دیود به صورت دیپ باشد، مانند تصویر بالا دورتادور یک سمت دیود را یک نوار رنگی قرار می دهند که رنگ آن با سایر قسمت ها متفاوت است که معمولا یا رنگ نوار نقره ای و بدنه دیود مشکی است و یا بالعکس، رنگ نوار مشکی و بدنه دیود نقره ای است.

این نوار رنگی همیشه نشان دهنده سمت کاتود دیود است. جهت جریانی که از دیود می تواند عبور کند، همیشه از سمت آنود به سمت کاتود خواهد بود و اگر دیود به صورت معکوس در مدار قرار بگیرد، جریان را از خود عبور نمی دهد. از آن جایی که جهت عبور جریان از سمت پایه آنود به سمت پایه کاتود است، لازم است که پتانسیل پایه آنود بیش تر از پتانسیل پایه کاتود باشد؛ یعنی اگر در مدار، پایه آنود به پتانسیل مثبت تر خورده باشد، جریان را از خود عبور می دهد اما اگر کاتود به پتانسیل مثبت تر خورده باشد، جریانی را از خود عبور نمی دهد.

انواع دیود

دیود ها در مدل های مختلفی وجود دارند که از جمله آن ها می توان به دیودهای جنرال (General)، فست (Fast)، شاتکی (Schottky)، زنر (Zener)، خنثی ساز ولتاژ گذرا (TVS) و دیودهای نورانی (LED) اشاره کرد.

هر یک از این دیود ها وظیفه مشخصی را بر عهده دارند. به طور کلیه وظیفه دیود یکسو سازی است اما این گونه نیست که تمامی دیودها کار یکسوسازی را انجام بدهند. از بین تمامی مدل های نام برده شده، تنها سه مدل اول یعنی دیودهای جنرال، فست و شاتکی کار یکسو سازی را انجام می دهند. کارکرد بقیه دیودها متفاوت است؛ به عنوان مثال، در دیودهای نورانی، زمانی که جریان از داخل آن ها عبور می کند از خود نور ساطع می کنند و یا دیودهای زنر اصلا وظیفه یکسو سازی را ندارند و وظیفه آن ها تثبیت ولتاژ است و یا دیود TVS وظیفه حفاظت ولتاژ را برعهده دارد.

هر یک از سه دیود جنرال، فست و شاتکی که وظیفه یکسو سازی را برعهده دارند، در مدارهای متفاوت و مخصوص به خود به کار می روند. به عنوان مثال دیود های جنرال، همانطور که از اسم آن ها نیز مشخص است، در مدارهای عادی که سرعت سوییچ یا سرعت قطع و وصل زیاد بالا نیست استفاده می شوند؛ همچنین به منظور یکسوسازی برق شهر که فرکانس آن نیز پایین است، از دیود جنرال استفاده می شود. همچنین در منابع تغذیه سوییچی که فرکانس کاری مدار بالا هست، از دیودهای فست یا شاتکی استفاده می شود.

آموزش تست انواع دیود

در این قسمت دیودها را بررسی کرده و به تست هر یک از آن ها می پردازیم. در تصویر زیر شما می توانید دیودها را در پکیج های مختلفی مشاهده نمایید.

همچنین قطعه هایی که در تصاویر زیر مشاهده می نمایید پل دیودی هستند که از چهار دیود جنرال تشکیل شده اند که عموما برای یکسو سازی به کار می روند.

تست دیود، کار بسیار ساده ای است. تنها نیاز است شما توانایی تشخیص پایه های دیود، یعنی تشخیص پایه کاتود از پایه آنود را داشته باشید. نحوه تشخیص پایه ها نیز همانطور که صحبت شد، با توجه به نوار رنگی قرار گرفته بر روی پایه کاتود، بسیار ساده است.

به منظور تست دیود، مولتی متر را بر روی حالت اندازه گیری دیود قرار می دهیم که بر روی مولتی متر نیز مشخص شده است و بعد سلکتور را بر روی حالت تست دیود قرار می دهیم.

پراب قرمز مولتی متر را به پایه آنود دیود متصل کرده و پراب مشکی مولتی متر را نیز به پایه کاتود دیود متصل می کنیم که میبینیم عددی بر روی صفحه نمایش مولتی متر نشان داده می شود.

اگر به صورت معکوس این کار را انجام دهیم، حروف OL را بر روی صفحه نمایش می دهد که نشان دهنده ولتاژ بیش از حد یا خارج از محدوده است.

نکته مهم: روش تست تمامی دیود ها یکسان است.

به طور کلی می توان گفت که نحوه تست انواع مختلف دیودها به یک شکل است و هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند.

ولتاژ هدایت دیود

دیود می تواند جریان را از سمت پایه آنود به کاتود عبور دهد؛ اما لازمه انجام این کار برقراری یک شرط است. ما برای آن که بتوانیم جریان را هدایت کنیم، باید یک ولتاژ اولیه یا ولتاژ راه اندازی را به دیود اعمال کنیم. ولتاژ اولیه مقدار کمی دارد که به آن ولتاژ هدایت گفته می شود. هر یک از دیودها دارای مقدار ولتاژ هدایت کمی هستند؛ یعنی تا زمانی که پتانسیل پایه آنود به آن ولتاژ نرسیده باشد، دیود نمی تواند هدایت را انجام دهد.

معمولا مقدار ولتاژ هدایت برای دیودهایی که قرار است کار یکسوسازی را انجام دهند، عددی بین 0.2 تا 0.6 ولت است. مقدار این عدد نیز به ماده سازنده یا نیمه هادی سازنده هر دیود وابسته است. همانطور که می دانید دیودها از سیلیسیوم یا ژرمانیوم ساخته شده اند. به عنوان مثال اگر دیود از ژرمانیوم ساخته شده است، ولتاژ هدایت آن یک مقدار مشخص و اگر از سیلیسیوم ساخته شده است، ولتاژ هدایت آن مقدار مشخص دیگری است.

تست ولتاژ هدایت در دیودهای مختلف

با توجه به توضیحات ذکر شده می توان گفت که عدد نشان داده شده توسط مولتی متر در تصویر قبل، همان ولتاژ هدایت آن دیود است. اکنون دیود دیگری را نیز تست می کنیم؛ یعنی پراب قرمز را بر روی آنود و پراب مشکی را بر روی کاتود قرار می دهیم. همانطور که در تصویر مشاهده می کنید، ولتاژ هدایت حدود 0.5 ولت است.

همچنین در تصویر زیر دیود دیگری را می بینید که سمت راست آن پایه کاتود و سمت چپ آن پایه آنود را نشان می دهد؛ اکنون تست را انجام می دهیم و مشاهده می کنیم ولتاژ هدایت 0.6 ولت است.

به عنوان نمونه تست دیگر، دیود زیر از نوع دیود SMD است و خط های علامت گذاری شده نشان دهنده پایه کاتود دیود هستند.

ولتاژ هدایت نمایش داده شده برای این دیود هم 0.2 ولت است که در تصویر زیر می تواند مشاهده کنید.

نکته مهم: تشخیص سوخته بودن دیود

مقدارهای مشاهده شده در تست های قبل، مربوط به تست دیود سالم است اما اگر دیودی که قرار است تست کنیم سوخته باشد، بین دو پایه آن اتصال کوتاه ایجاد شده و حالتی شبیه به سیم پیدا می کند. به عبارت دیگر دو پایه به طور مستقیم به هم وصل می شوند که در این حالت دیگر ولتاژ هدایتی وجود ندارد.

در حقیقت زمانی که ما می خواهیم تست دیود بگیریم، مانند آن است که دو پراب را به همدیگر اتصال کوتاه کنیم و مولتی متر به ما عددی نزدیک صفر را نشان می دهد. به عنوان مثال در این دیود که سوخته است، عدد نشان داده شده بسیار پایین است. در صورت معکوس متصل کردن این دیود به مولتی متر، باز هم عدد نشان داده شده، همان عدد قبلی است و دیگر OL نمایش نمی دهد که این نشان دهنده سوخته بودن دیود است.

روش تشخیص انواع دیود ها از یکدیگر

اکنون به آموزش روش شناسایی انواع دیودها می پردازیم. برای آن که بفهمیم دیودی که در دست داریم از نوع جنرال، شاتکی و یا هر نوع دیگری است، باید به کد درج شده بر روی دیود دقت کنیم. در واقع دور تمام قطعاتی که در مدارها قرار می گیرند کدی درج شده است که نشان دهنده نوع آن دیود است.

دیود 6A10

همانطور که در تصویر می بینید، بر روی دیود زیر کد 6A10 نوشته شده است.

کافی است این کد را در گوگل سرچ کرده و فایل دیتاشیت PDF آن را دانلود نمایید. همانطور که در سمت راست بالای دیتاشیت با بیضی سبز رنگ علامت گذاری شده است، قطعات دیود 6A05 تا 6A10 که به صورت متوالی قرار دارند از طریق این فایل قابل بررسی هستند.

مطابق با فایل، دیودی که در حال بررسی آن هستیم یک دیود یکسو ساز سیلیکونی است که کاربری جنرال دارد؛ بنابراین در دسته بندی دیودهای جنرال قرار می گیرد. این دیود ها توانایی این را دارند که تا 6 آمپر را از خود عبور دهند و همچنین توانایی تحمل 50 الی 1000 ولت را نیز دارند.

این دیود ها و در واقع تمامی قطعات، جدولی مانند جدول زیر را دارند که تمامی اطلاعات مهم مربوط به هر قطعه در این جدول ها نوشته می شوند. به عنوان مثال، حداکثر ولتاژی که این دیود به صورت معکوس می تواند تحمل کند، نماد V _RRM را دارد و در جدول به رنگ قرمز نمایش داده شده است. این مقدار برای دیود 6A10 برابر با 1000 ولت است؛ یعنی این دیود تا 1000 ولت را می تواند تحمل کند.

پارامتر دیگری که این دیود دارد و با رنگ سبز نمایش داده شده است، متوسط جریانی است که این دیود می تواند هدایت کند که با I _AV نشان داده می شود. حرف I نشان دهنده جریان و AV هم مخفف متوسط است که برای تمامی مدل ها برابر با 6 آمپر است.

بنابراین می توان نتیجه گرفت دیودی که بررسی کردیم، یک دیود 1000 ولتی 6 آمپری از نوع جنرال هست.

دیود U1560

دیود دیگری که به بررسی آن می پردازیم دیود U1560 است که تصویر آن را می توانید ببینید.

همانطور که گفته شد مدل آن را در گوگل سرچ کرده و دیتاشیت آن را دانلود می کنیم. مطابق با دیتا شیت، برای بررسی مشخصات دیودهای U1520 تا U1560، باید از این فایل استفاده کنیم. این دیود یک دیود 15 آمپری است و در دسته دیودهای فست قرار می گیرد؛ هر چند این دیود اولترا فست بوده و بسیار سریع تر از دیود های فست نیز هست.

مطابق با جدول این دیتاشیت، V _RRM برای دیود U1560 که در حال بررسی آن هستیم 600 ولت است؛ یعنی می تواند 600 ولت را به صورت معکوس تحمل کند. همچنین ماکزیمم جریانی که می تواند هدایت کند 15 آمپر است.

بنابراین دیودی که دیدیم یک دیود 600 ولتی 15 آمپری از نوع فست است.

دیود  SS54

دیود دیگر، دیود SS54است که مطابق با تصویر زیر است.

بر اساس دیتا شیت دانلود شده، این دیود از نوع شاتکی است و مطابق با جدول، V _RRM برابر با 40 ولت است و جریانی که می تواند از خود عبور دهد یعنی I _AV ، 5 آمپر است.

بنابراین دیودی که دیدیم یک دیود 40 ولتی 5 آمپری از نوع شاتکی است.

دیود 1N4734

اکنون به بررسی دیود دیگری می پردازیم و مشاهده می کنیم که کد درج شده بر روی این دیود 1N4734 است؛ سپس مشخصات آن را مورد بررسی قرار می دهیم.

بر اساس دیتاشیت این دیود، دیودهای 1N4728 تا 1N4758A مشخصات درج شده در این فایل را دارند و تمامی آن ها از نوع دیودهای زنر هستند.

بنابراین دیود 1N4734، از نوع دیودهای زنر است. برعکس سایر دیودها، دیودهای زنر می توانند جریان را به صورت معکوس هم از خود عبور دهند؛ یعنی توانایی عبور جریان از سمت کاتود به سمت آنود را هم دارند اما باید شرایطی نیز برای این دیودها فراهم شود. یعنی در صورتی که ولتاژ کاتود زنر به حد خاصی برسد، می تواند جریان را به صورت معکوس هم از خودش عبور بدهد. این حد به اصطلاح ولتاژ شکست گفته می شود. یعنی زمانی که پتانسیل بین آنود و کاتود دیود زنر به ولتاژ شکست آن برسد، می تواند جریان را از سمت کاتود به سمت آنود هم عبور بدهد و ولتاژ دو سر آن بر روی ولتاژ شکست تثبیت می شود. مقدار ولتاژ شکست این دیود های زنر در جدول زیر قابل مشاهده است.

دیودی که ما داریم 1N4734 است. مقدار ولتاژ شکست آن همانطور که در جدول با رنگ قرمز نشان داده شده است، 5.6 ولت است. یعنی اگر ولتاژ بین آنود و کاتود این دیود به 5.6 ولت برسد، می تواند جریان را به صورت معکوس از کاتود به آنود هم عبور بدهد.

با تست دیودی که داریم متوجه می شویم مقدار ولتاژ آن 0.7 است. بنابراین توانایی عبور جریان معکوس را ندارد و زمانی می تواند جریان را به صورت معکوس عبور دهد که به کاتود آن پتانسیل مثبت تر و به آنود آن نیز پتانسیل منفی تری برسد تا مقدار ولتاژ آن به ولتاژ شکست برسد.

مقاله “انواع دیود ها و روش تشخیص و تست آن ها” در دپارتمان برق و الکترونیک آموزشگاه فن آموزان تهیه و نگارش شده است و بخشی از دوره های آموزش تعمیرات برد الکترونیکی میباشد. در این دپارتمان، دوره های تخصصی برق توسط اساتید برتر و با ارائه مدرک فنی حرفه ای با اعتبار بین المللی برگزار میشود. از جمله دوره های پرطرفدار این دپارتمان می توان به دوره های آموزش تعمیرات موبایل ، آموزش تعمیرات لپ تاپ، آموزش برق ساختمان و … اشاره نمود. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با ما در ارتباط باشید.

برای شروع یادگیری تردید داری؟ مشاورین ما، بهترین راهکار رو برای تو دارن!

جهت دریافت مشاوره رایگان شماره موبایل خود را وارد کنید.

var gform;gform||(document.addEventListener(“gform_main_scripts_loaded”,function(){gform.scriptsLoaded=!0}),window.addEventListener(“DOMContentLoaded”,function(){gform.domLoaded=!0}),gform={domLoaded:!1,scriptsLoaded:!1,initializeOnLoaded:function(o){gform.domLoaded&&gform.scriptsLoaded?o():!gform.domLoaded&&gform.scriptsLoaded?window.addEventListener(“DOMContentLoaded”,o):document.addEventListener(“gform_main_scripts_loaded”,o)},hooks:{action:{},filter:{}},addAction:function(o,n,r,t){gform.addHook(“action”,o,n,r,t)},addFilter:function(o,n,r,t){gform.addHook(“filter”,o,n,r,t)},doAction:function(o){gform.doHook(“action”,o,arguments)},applyFilters:function(o){return gform.doHook(“filter”,o,arguments)},removeAction:function(o,n){gform.removeHook(“action”,o,n)},removeFilter:function(o,n,r){gform.removeHook(“filter”,o,n,r)},addHook:function(o,n,r,t,i){null==gform.hooks[o][n]&&(gform.hooks[o][n]=[]);var e=gform.hooks[o][n];null==i&&(i=n+”_”+e.length),gform.hooks[o][n].push({tag:i,callable:r,priority:t=null==t?10:t})},doHook:function(n,o,r){var t;if(r=Array.prototype.slice.call(r,1),null!=gform.hooks[n][o]&&((o=gform.hooks[n][o]).sort(function(o,n){return o.priority-n.priority}),o.forEach(function(o){“function”!=typeof(t=o.callable)&&(t=window[t]),”action”==n?t.apply(null,r):r[0]=t.apply(null,r)})),”filter”==n)return r[0]},removeHook:function(o,n,t,i){var r;null!=gform.hooks[o][n]&&(r=(r=gform.hooks[o][n]).filter(function(o,n,r){return!!(null!=i&&i!=o.tag||null!=t&&t!=o.priority)}),gform.hooks[o][n]=r)}});

"*" فیلدهای الزامی را نشان می دهد

Hidden

صفحه

شماره تماس*

Phone

این فیلد برای اعتبار سنجی است و باید بدون تغییر باقی بماند .

gform.initializeOnLoaded( function() {gformInitSpinner( 30, ‘https://fanamoozan.com/wp-content/plugins/gravityforms/images/spinner.svg’, true );jQuery(‘#gform_ajax_frame_30’).on(‘load’,function(){var contents = jQuery(this).contents().find(‘*’).html();var is_postback = contents.indexOf(‘GF_AJAX_POSTBACK’) >= 0;if(!is_postback){return;}var form_content = jQuery(this).contents().find(‘#gform_wrapper_30’);var is_confirmation = jQuery(this).contents().find(‘#gform_confirmation_wrapper_30’).length > 0;var is_redirect = contents.indexOf(‘gformRedirect(){‘) >= 0;var is_form = form_content.length > 0 && ! is_redirect && ! is_confirmation;var mt = parseInt(jQuery(‘html’).css(‘margin-top’), 10) + parseInt(jQuery(‘body’).css(‘margin-top’), 10) + 100;if(is_form){jQuery(‘#gform_wrapper_30’).html(form_content.html());if(form_content.hasClass(‘gform_validation_error’)){jQuery(‘#gform_wrapper_30’).addClass(‘gform_validation_error’);} else {jQuery(‘#gform_wrapper_30’).removeClass(‘gform_validation_error’);}setTimeout( function() { /* delay the scroll by 50 milliseconds to fix a bug in chrome */ jQuery(document).scrollTop(jQuery(‘#gform_wrapper_30’).offset().top – mt); }, 50 );if(window[‘gformInitDatepicker’]) {gformInitDatepicker();}if(window[‘gformInitPriceFields’]) {gformInitPriceFields();}var current_page = jQuery(‘#gform_source_page_number_30’).val();gformInitSpinner( 30, ‘https://fanamoozan.com/wp-content/plugins/gravityforms/images/spinner.svg’, true );jQuery(document).trigger(‘gform_page_loaded’, [30, current_page]);window[‘gf_submitting_30’] = false;}else if(!is_redirect){var confirmation_content = jQuery(this).contents().find(‘.GF_AJAX_POSTBACK’).html();if(!confirmation_content){confirmation_content = contents;}jQuery(‘#gform_wrapper_30’).replaceWith(confirmation_content);jQuery(document).scrollTop(jQuery(‘#gf_30’).offset().top – mt);jQuery(document).trigger(‘gform_confirmation_loaded’, [30]);window[‘gf_submitting_30’] = false;wp.a11y.speak(jQuery(‘#gform_confirmation_message_30’).text());}else{jQuery(‘#gform_30’).append(contents);if(window[‘gformRedirect’]) {gformRedirect();}}jQuery(document).trigger(“gform_pre_post_render”, [{ formId: “30”, currentPage: “current_page”, abort: function() { this.preventDefault(); } }]); if (event && event.defaultPrevented) { return; } const gformWrapperDiv = document.getElementById( “gform_wrapper_30” ); if ( gformWrapperDiv ) { const visibilitySpan = document.createElement( “span” ); visibilitySpan.id = “gform_visibility_test_30”; gformWrapperDiv.insertAdjacentElement( “afterend”, visibilitySpan ); } const visibilityTestDiv = document.getElementById( “gform_visibility_test_30” ); let postRenderFired = false; function triggerPostRender() { if ( postRenderFired ) { return; } postRenderFired = true; jQuery( document ).trigger( ‘gform_post_render’, [30, current_page] ); gform.utils.trigger( { event: ‘gform/postRender’, native: false, data: { formId: 30, currentPage: current_page } } ); if ( visibilityTestDiv ) { visibilityTestDiv.parentNode.removeChild( visibilityTestDiv ); } } function debounce( func, wait, immediate ) { var timeout; return function() { var context = this, args = arguments; var later = function() { timeout = null; if ( !immediate ) func.apply( context, args ); }; var callNow = immediate && !timeout; clearTimeout( timeout ); timeout = setTimeout( later, wait ); if ( callNow ) func.apply( context, args ); }; } const debouncedTriggerPostRender = debounce( function() { triggerPostRender(); }, 200 ); if ( visibilityTestDiv && visibilityTestDiv.offsetParent === null ) { const observer = new MutationObserver( ( mutations ) => { mutations.forEach( ( mutation ) => { if ( mutation.type === ‘attributes’ && visibilityTestDiv.offsetParent !== null ) { debouncedTriggerPostRender(); observer.disconnect(); } }); }); observer.observe( document.body, { attributes: true, childList: false, subtree: true, attributeFilter: [ ‘style’, ‘class’ ], }); } else { triggerPostRender(); } } );} );

دریافت مشاوره رایگان

نوشته انواع دیود ها و روش تشخیص و تست آن ها اولین بار در آموزشگاه فنی و حرفه ای فن آموزان. پدیدار شد.

Source link