مزدا وانت یا مزدا سری B یکی از تولیدات قدیمی کمپانی ژاپنی مزدا است که تولید آن از سال ۱۹۶۱ کلید خورد. این خودرو تا سال ۲۰۰۶ روی خط تولید حضور داشت و در قالب شش نسل به دست خریداران در سراسر جهان رسید. نسل چهارم مزدا سری B در ایران با نام مزدا وانت شناخته می‌شود و در سال‌های ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۵ توسط شرکت خودروسازی مزدا و تحت عنوان پروسید یا فورد کوریر روانه بازار شد. این خودرو علاوه بر هیروشیما ژاپن، در بوگوتا کلمبیا نیز مونتاژ می‌شد.

وانت مزدا یکی از معدود خودروهای کوچک تجاری موجود در کشورمان است که در کنار دیگر وانت ژاپنی یعنی نیسان آبی جونیور، سهم نسبتا بسزایی در صنعت حمل‌ونقل کشور، به ویژه در عرصه حمل‌ونقل کالاهای روستایی، دامپروری و غیره ایفا می‌کند. در ادامه مطلب نگاهی به مشخصات ظاهری، فنی و شرایط بازار مزدا وانت گروه بهمن در کشور خواهیم انداخت.

مشخصات فنی مزدا وانت کارا دو کابین و تک کابین

در حال حاضر خودرو مزدا وانت در هر دو مدل دو و تک کابین فقط به یک پیشرانه چهار سیلندر ۱۶ سوپاپ به حجم ۲ لیتر مجهز شده است که حداکثر قدرت این خودرو برابر با ۱۱۱ بخار در ۵۵۰۰ دور در دقیقه بوده و بیشینه گشتاور آن نیز معادل ۱۷۱ نیوتن متر در بازه ۲۰۰۰ تا ۴۵۰۰ خواهد بود.

استاندارد آلایندگی این موتور نیز به یورو ۵ ارتقا یافته است. همچنین گیربکس پنج سرعته دستی به همراه کلاچ تک‌صفحه‌ای با فنر دیافراگمی وظیفه انتقال قدرت به محور چرخ‌های عقب را بر عهده دارد. شاسی مزدا وانت از نوع نردبانی بوده که در آن بدنه به صورت جداگانه روی شاسی سوار می‌شود.

سیستم ترمز دیسکی در جلو و کاسه‌ای در عقب به همراه فرمان هیدرولیک و سیستم تعلیق جناغی فنر لول جلو، سیستم تعلیق عقب فنر تخت، ظرفیت حمل بار ۶۰۰ کیلوگرم در مدل دو کابین و ظرفیت حمل بار حدود یک تن در مدل تک کابین، از دیگر مشخصات فنی مزدا وانت کارا ۲۰۰۰ به شمار می‌آیند. ناگفته نماند که مزدا وانت با پیشرانه ۱۷۰۰ سی سی به‌روزرسانی شده خودروی پیکان نیز به مشتریان ارایه شد.

طراحی ظاهری مزدا وانت

مزدا سری B که در حال حاضر تحت عنوان وانت کارا نیز از سوی شرکت خودروسازی بهمن به تولید می‌رسد، از لحاظ طراحی ظاهری حرف چندانی برای گفتن ندارد و به‌هیچ‌وجه نمی‌توان آن را با وانت‌های جدید مقایسه کرد. چرا که این خودرو متعلق به بیش از چهل سال پیش بوده و قاعدتا نباید انتظار چندانی در بحث طراحی ظاهری از آن داشت. انحنای زیادی در طرح بدنه این وانت شهری به چشم نمی‌خورد و خطوط مستقیم با زوایای شکسته در ترسیم طراحی چهره و فرم بدنه خودرو به خدمت گرفته شده‌اند تا ظاهری بسیار ساده را برای این محصول را رقم بزنند.

البته بهتر است که مزدا وانت را با تولیدات هم عصر خود مقایسه شود و در این صورت مشاهده می‌کنیم که در آن زمان، یعنی چیزی حدود بیش از ۴۰ سال پیش، مزدا سری بی از طراحی ظاهری نسبتا قابل قبولی برخوردار بوده و می‌توانست به عنوان یک وانت فاق کوتاه طرح جالبی در مقابل چشمان مشتریان خود به نمایش بگذارد. اما به هر صورت در حال حاضر این خودرو زیبایی چندانی را از خود ارائه نمی‌دهد. سپر فلزی، چراغ‌های چهارگوش، جلو پنجره مستطیلی، بدنه جعبه‌ای مانند و طراحی عقب فوق‌العاده ساده از شاخصه‌های ظاهری مزدا وانت به شمار می‌روند. ناگفته نماند که این خودرو در دو مدل تک و دو کابین از سوی شرکت بهمن به بازار داخلی ارائه شده که مدل دو کابین آن نمای نسبتا جذاب‌تری را به مشتریان ارائه می‌دهد. در مجموع باید گفت که خریداران مزدا وانت مسلما انتظار چندانی از زیبایی اتومبیل خود نداشته و صرفا به کارایی آن در بحث حمل‌ونقل بار و عبور از مسیرهای خاکی یا روستایی توجه دارند.

طراحی داخلی مزدا وانت

با وجود آنکه گروه بهمن از یک داشبورد و نیز غربیلک فرمان جدید که بسیار شبیه به مدل موجود در خانواده ساینا و تیباست، استفاده می‌کند اما همچنان نمی‌توان جلوه جذابی را در طراحی داخلی وانت مزدا کارا مشاهده کرد. پلاستیک خشک همه جا را در بر گرفته و کیفیت چندانی در بخش داشبورد قابل احساس نیست. غربیلک فرمان فرم مناسبی داشته و همان‌طور که اشاره شد، به نظر می‌رسد از سری محصولات ساینا اقتباس شده باشد؛ البته این امر مسبوق به سابقه بوده و پیش از این نیز در مزدا وانت شاهد استفاده از غربیلک فرمان قدیمی سه شاخه پراید بودیم.

در مجموع تنها می‌توان گفت که این خودرو با وجود آنکه در سری جدید کارا از داشبورد و غربیلک فرمان جدید سود می‌برد اما با این حال همچنان طراحی ساده‌ای داشته و نمی‌توان چندان از حضور در کابین مزدا وانت یا سری جدید آن، مدل کارا لذت برد. به ویژه که طراحی صندلی‌ها چندان ارگونومیک نبوده و مدتی پس از نشستن روی آنها کوفتگی و خستگی به سراغ بدن سرنشینان خواهد آمد.

از لحاظ تجهیزات و امکانات نیز باید گفت که مزدا وانت کارا نسبتا دست خالی ظاهر شده و به عنوان یک وانت قدیمی که همچنان روی خط تولید حضور دارد، صرفا می‌تواند به دلیل وجود تجهیزاتی همچون ترمزهای abs و ebd تهویه مطبوع، کیسه هوا برای سرنشین و راننده و سیستم رادیوپخش با پورت usb به خود ببالد.

 جمع‌بندی

وانت مزدا 2000 که در سری‌های جدید با نام وانت کارا ۲۰۰۰ تک و دو کابین روانه بازار شده است، در بحث حمل‌ونقل درون شهری خودروی مناسبی به حساب می‌آید؛ هزینه‌های نگهداری این خودرو نیز با توجه به حضور طولانی مدت آن در ایران، قابل قبول ارزیابی می‌شود. اما با این حال طی یکی دو سال اخیر شاهد افزایش بیش از پیش قیمت لوازم یدکی مزدا وانت در بازار هستیم  که البته این افزایش قیمت در لوازم یدکی سایر خودروها نیز مشهود بوده است. قیمت بالا، ظاهر بسیار قدیمی و صندلی غیر ارگونومیک نیز در زمره نقاط ضعف این وانت کهنسال به حساب می‌آیند.

نهایتا باید گفت که مزدا وانت از لحاظ کاربردی مشکل چندانی ندارد و توانسته نیازهای مشتریان را در مصارف روستایی، دامپروری، صنعتی و خدمات شهری تا حد امکان برآورده سازد؛ اما به نظر می‌رسد پیش از خرید این خودرو مشتریان بتوانند نمونه‌های دست دوم کاپرا را نیز مدنظر خود قرار دهند و بعد از آن اقدام به خرید یک خودرو در کلاس باربر وانت شهری-روستایی نمایند.

نویسنده: حسین باباپور