قانون یک سوم یکی از بنیادی ترین اصول ترکیب بندی در عکاسی است که به متخصصان این رشته کمک می کند تا تصاویری متعادل، جذاب و حرفه ای خلق کنند. این تکنیک آسان اما موثر، با تقسیم بندی کادر به نه قسمت مساوی، نقاط کانونی مشخصی را در تصویر ایجاد می کند که به طور طبیعی توجه بیننده را به خود جلب می نمایند. اما چگونه باید قانون یک سوم را در سبک های مختلف عکاسی اجرا کرد و چرا این تکنیک از اهمیت ویژه ای برخوردار است؟
در این نوشتار آموزشگاه فن آموزان به بررسی عمیق قانون یک سوم، زمان های مناسب و نامناسب برای استفاده از آن، امکان شکستن این قانون و کاربردهای آن در فرایند ویرایش عکس و سایر هنرها و بسیاری موارد دیگر می پردازیم. به علاوه خواهید آموخت که چگونه می توانید با بهره گیری از این قانون تصاویری خلق کنید که نه تنها از نظر زیبایی شناسی جذاب باشند بلکه قادر به انتقال مفاهیم و احساسات مورد نظرتان نیز باشند.
برای کسب مهارت های عملی و تخصصی در زمینه عکاسی و یادگیری تکنیک های پیشرفته، از شما دعوت می کنیم تا در دوره تخصصی آموزش عکاسی آموزشگاه فن آموزان شرکت نمایید. در این دوره، علاوه بر یادگیری عمیق قانون یک سوم، با مباحث دیگری مانند نورپردازی، پرسپکتیو، انتخاب لنز، تنظیمات دوربین و ویرایش حرفه ای عکس آشنا خواهید شد. با شرکت در این کلاس، قادر خواهید بود توانایی های خود را در زمینه عکاسی به طور چشمگیری ارتقا دهید و به یک عکاس حرفه ای تبدیل شوید.
ریشه های تاریخی قانون یک سوم
اگرچه قانون یک سوم به عنوان یک اصل و استاندارد مشخص در عکاسی مدرن مطرح می شود؛ ریشه های آن را می توان در آثار هنری کلاسیک و حتی در معماری باستانی جستجو کرد. هنرمندان در طول تاریخ به طور شهودی متوجه شده اند که قرار دادن عناصر بصری در نقاط خاصی از یک ترکیب بندی، تعادل و هارمونی بیشتری ایجاد می کند. این شهود بصری، در نهایت به تدوین قوانین و اصول ترکیب بندی منجر شده که قانون یک سوم یکی از مهم ترین آن ها به شمار می رود.
مراحل اجرای قانون یک سوم
برای اجرای قانون یک سوم، ابتدا باید تصویر را به ۹ قسمت مساوی تقسیم کنیم. این کار را می توان به صورت ذهنی یا با استفاده از ابزارهای موجود در دوربین های دیجیتال انجام داد. پس از تقسیم بندی تصویر، نقاط تلاقی خطوط را مشخص می کنیم. این نقاط، در اصطلاح عکاسی، نقاط طلایی نامیده می شوند و مکان های ایده آلی برای قرار دادن سوژه اصلی یا عناصر مهم دیگر در عکس به شمار می روند.
پس از مشخص کردن نقاط طلایی، باید سوژه اصلی یا عناصر مهم دیگر را در یکی از این نقاط یا روی یکی از خطوط قرار دهیم. برای مثال، اگر در حال عکاسی به سبک پرتره (عکس برداری از چهره انسان با تکنیک های متنوع) هستیم، می توانیم چشم های سوژه را روی یکی از خطوط افقی بالایی قرار دهیم. این کار، باعث می شود که نگاه بیننده به طور طبیعی به سمت چشم های سوژه هدایت شود.
اهمیت قانون یک سوم در عکاسی
استفاده از قانون یک سوم، به دلایل متعدد، اهمیت زیادی در عکس برداری از سوژه های گوناگون دارد. اولا، این قانون به ایجاد تعادل بصری در عکس کمک می کند. وقتی المان های مهم در نقاط طلایی قرار می گیرند، بیننده احساس می کند که همه چیز در جای خود قرار دارد. دوما، قانون یک سوم، باعث می شود که نگاه بیننده به طور طبیعی به سمت نقاط کانونی تصویر هدایت شود.
این امر، به ایجاد عمق و بُعد در عکس کمک نموده و باعث می شود که بیننده زمان بیشتری را صرف تماشای تصویر کند. سوما این تکنیک به عکاس امکان می دهد که المان های مختلف تصویر را به گونه ای سازماندهی کند که بین آن ها تعادل بصری برقرار شود. این تعادل، سبب می شود که عکس، منسجم تر و دلنشین تر به نظر برسد.
کاربردها و محدودیت های قانون یک سوم
در این بخش، به بررسی مواردی می پردازیم که در آن ها استفاده از قانون یک سوم مفید و تاثیرگذار است و در ادامه، زمان هایی که می توان از این قانون چشم پوشی کرد و یا اصلا نباید آن را به کار برد نیز مورد بحث قرار خواهند گرفت. با مطالعه این بخش، شما کاربران محترم می توانید با آگاهی کامل در خصوص استفاده یا عدم استفاده از این قانون در عکاسی حرفه ای تصمیم گرفته و اقدام نمایید.
-
چه زمانی باید از قانون یک سوم استفاده کنیم؟
قانون یک سوم، در سبک های مختلف عکاسی قابل استفاده است. از عکس برداری به شیوه پرتره گرفته تا عکاسی منظره و حتی ماکرو، این قانون می تواند به عکاسان کمک کند تا ترکیب بندی های موثر و جذابی ایجاد کنند. در جدول زیر، شرح مختصری از کاربردها و نحوه استفاده از این قانون در سبک ها و تکنیک های گوناگون عکاسی آورده شده است.
| سبک عکاسی | کاربرد و روش استفاده از قانون یک سوم | مزایا و تاثیر استفاده از این قانون |
| پرتره | تنظیم کردن محل چشم های سوژه روی یکی از خطوط افقی بالایی یا در یکی از نقاط تلاقی | جلب توجه بیننده به چشم ها به عنوان نقطه کانونی اصلی و ایجاد حس تعادل و هماهنگی در چهره |
| منظره | قرار دادن خط افق (کرانه آسمان) روی یکی از خطوط افقی و تنظیم محل عناصر مهم (مانند درختان، ساختمان ها و …) در نقاط طلایی | ایجاد عمق و بُعد در تصویر و افزایش جذابیت بصری عناصر مهم |
| ماکرو | تنظیم کردن محل سوژه اصلی در یکی از نقاط طلایی و به کارگیری خطوط موجود در سوژه به منظور ایجاد ارتباط با خطوط فرضی قانون یک سوم | ایجاد تعادل و هماهنگی در ترکیب بندی و برجسته سازی (مهم جلوه دادن) جزئیات کوچک |
| خیابانی | قرار دادن سوژه اصلی در نقاط طلایی و استفاده از خطوط موجود در محیط شهر یا روستا برای ایجاد ارتباط با خطوط فرضی قانون یک سوم | جلب توجه بیننده به سوژه و ایجاد حس داستان گویی و روایت گری در عکس |
| معماری | تنظیم کردن محل خطوط ساختمان ها روی خطوط فرضی قانون یک سوم و بهره گیری از نقاط طلایی برای تاکید بر المان های مهم معماری | ایجاد حس تعادل و هماهنگی در تصویر و برجسته سازی عناصر معماری پراهمیت |
| عکاسی ورزشی | قرار دادن نقطه اوج حرکت یا لحظه تعیین کننده در یکی از نقاط طلایی | ایجاد حس پویایی و حرکت در تصویر و جلب توجه بیننده به لحظه کلیدی و حساس در مسابقات و بازی های ورزشی |
| عکاسی غذا | تنظیم کردن محل عناصر اصلی غذا (مانند قاشق، چنگال، لیوان و بشقاب) در نقاط طلایی و بکارگیری خطوط فرضی با هدف ایجاد ترکیب بندی جذاب | افزایش اشتها آور بودن تصویر و برجسته سازی جزئیات غذا |
| عکاسی طبیعت | قرار دادن سوژه اصلی (مانند گل و حیوان) در یکی از نقاط طلایی و استفاده از خطوط طبیعی (مثل رودخانه و کوه) برای ایجاد ارتباط با خطوط فرضی قانون یک سوم | ایجاد حس تعادل و هماهنگی با طبیعت و تاکید بر زیبایی طبیعی سوژه |
| عکاسی محصول | تنظیم کردن محل محصول در یکی از نقاط طلایی و استفاده از خطوط فرضی برای ایجاد ترکیب بندی جذاب و ساده | برجسته سازی محصول و ایجاد حس حرفه ای در تصویر |
| عکاسی هوایی | قرار دادن عناصر مهم در منظره (مانند ساختمان ها، جاده ها و …) در نقاط طلایی و استفاده از خطوط افقی و عمودی برای ایجاد ساختار در تصویر | ایجاد حس عمق و وسعت در تصویر و تاکید بر عناصر مهم در منظره |
-
چه زمانی نباید از قانون یک سوم استفاده کنیم؟
قانون یک سوم، اگرچه ابزاری قدرتمند برای ایجاد تعادل و هارمونی در تصاویر است، اما یک قانون سخت و غیر قابل تغییر نیست. در واقع، گاهی اوقات، شکستن این قانون می تواند به تولید عکس های فوق العاده خلاقانه و جذاب منجر شود. در ادامه، مواردی را بررسی می کنیم که در آن ها می توان از قانون یک سوم چشم پوشی کرد یا بهتر است از آن استفاده نشود تا بدین ترتیب، بتوان ترکیب بندی های متفاوتی را در تصویر ایجاد نمود.
جذابیت و اهمیت بالای سوژه اصلی
در برخی موارد، سوژه اصلی به قدری قوی و جذاب است که به خودی خود (بدون نیاز به ترکیب بندی های پیچیده) می تواند توجه بیننده را به سمت خود جلب کند. در این شرایط، قرار دادن سوژه در مرکز کادر می تواند تاکید بیشتری بر آن داشته باشد و باعث شود بیننده به طور مستقیم با آن ارتباط برقرار کند. این امر به ویژه در عکاسی پرتره یا عکس برداری از اشیای خاص کاربرد دارد.
بر هم زدن تعادل عکس
شکستن تعادل بصری که قانون یک سوم بر آن تاکید دارد، به ایجاد تنش، حس دراماتیک بودن و حرکت در تصویر کمک بسیاری می کند. برای مثال، تنظیم کردن محل قرارگیری سوژه در گوشه کادر، ایجاد خطوط مورب یا استفاده از عناصر نامتقارن می تواند به تصویر عمق و جذابیت بیشتری ببخشد. این تکنیک اغلب در عکاسی خیابانی و عکس برداری به سبک مستند استفاده می شود.
پرورش خلاقیت و پایبندی به سبک شخصی خود
شکستن قوانین، یکی از راه های اصلی برای ایجاد آثار هنری منحصر به فرد و خلاقانه است. با شکستن قانون یک سوم، عکاس می تواند به مخاطب خود نشان دهد که به قوانین سنتی پایبند نیست و به دنبال ایجاد سبک شخصی خود است. البته، این کار باید با آگاهی کامل و هدف خاصی انجام شود و نباید در اثر شکستن قانون یک سوم، ترکیب بندی ضعیفی در تصویر ایجاد شود.
تاکید بر فضای خالی
گاهی اوقات، فضای خالی یا منفی در یک تصویر، به اندازه عناصر اصلی آن اهمیت دارد. در چنین شرایطی، قرار دادن سوژه عکس در لبه کادر به شیوه ای هوشمندانه و ایجاد فضای خالی زیاد در اطراف آن، می تواند به تصویر حس آرامش، تنهایی یا گستردگی و وسعت ببخشد. این تکنیک در عکاسی سبک منظره و مینیمالیستی بسیار کاربرد دارد.
جلب توجه به فرم و ساختار
در برخی موارد، فرم و ساختار عناصر موجود در تصویر مهم تر از محل قرارگیری آن ها است. برای مثال، در عکاسی معماری، ممکن است بخواهیم بر خطوط مستقیم و هندسی ساختمان ها تاکید کنیم. در این حالت، می توان از قانون یک سوم چشم پوشی کرد و خطوط را به صورت دقیق در کادر قرار داد.
در مجموع، مهم ترین نکته در عکاسی، ایجاد یک ترکیب بندی قوی و جذاب است که بتواند پیام مورد نظر را به بیننده منتقل کند. قانون یک سوم، ابزاری قدرتمند برای دستیابی به این هدف است، اما نباید به عنوان یک قانون مطلق به آن نگاه کرد. با تمرین و کسب تجربه در حوزه عکس برداری، قادر خواهید بود به ترکیب بندی های خلاقانه و منحصر به فردی دست پیدا کنید که فراتر از قواعد سنتی عکاسی باشند.
قانون یک سوم در زمان ادیت عکس
در حالی که قانون یک سوم معمولا در مرحله عکاسی و چیدمان قاب تصویر استفاده می شود، اما در زمان ویرایش تصاویر نیز می تواند نقش مهمی ایفا کند. با استفاده از ابزارهای ویرایش تصویر، می توانیم ترکیب بندی عکس را پس از ثبت آن بهبود ببخشیم و آن را به چیزی که در ذهن داریم نزدیک تر کنیم. در ادامه بهترین روش هایی که به کمک آن ها می توان در زمان ادیت عکس، قانون یک سوم را در تصویر اعمال کرد، مورد بررسی قرار می دهیم.
- کراپ کردن تصویر: یکی از ساده ترین روش های اجرای قانون یک سوم در ویرایش، کراپ کردن تصویر است. با برش دادن قسمت های اضافی از تصویر، می توانیم سوژه اصلی را در یکی از نقاط طلایی قرار دهیم یا خطوط فرضی قانون یک سوم را بهتر نشان دهیم.
- تنظیم پرسپکتیو: با استفاده از ابزارهای اصلاح پرسپکتیو (برای مثال ابزارهایی مانند Tilt-Shift و Lens Correction در برنامه Fotor ) ، می توانیم خطوط ساختمان ها یا خطوط افق و کرانه آسمان را با خطوط فرضی قانون یک سوم هم راستا کنیم و به تصویر تعادل بیشتری ببخشیم.
- تغییر نقطه کانونی: با بهره گیری از ابزارهای تنظیم روشنایی و کنتراست (ابزارهایی از قبیل Brightness/Contrast ، New Fill Layer ، Curves adjustment ، Levels adjustment و … در برنامه فتوشاپ) ، می توانیم توجه بیننده را به قسمت خاصی از تصویر جلب کنیم و آن را به عنوان نقطه کانونی اصلی معرفی کنیم. این کار به ویژه زمانی مفید است که می خواهیم سوژه ای را که در ابتدا در یک نقطه غیر طلایی قرار گرفته است، برجسته کنیم و مهم جلوه دهیم.
کاربرد قانون یک سوم در سایر هنرها و رشته ها
قانون یک سوم، فراتر از حوزه عکاسی، در سایر هنرها و عرصه ها نیز کاربرد دارد. هنرمندان در رشته های مختلف مانند نقاشی، طراحی، گرافیک و حتی معماری از این قانون برای ایجاد ترکیب بندی های جذاب و منسجم استفاده می کنند.
نقاشی و هنرهای تجسمی
نقاشان از گذشته تا به امروز، قانون یک سوم را به منظور ایجاد ترکیب بندی های متعادل و جذاب در آثار خود به کار می گرفتند و در آینده نیز این موضوع تغییری نخواهد کرد. قرار دادن نقطه کانونی در یکی از نقاط طلایی، ایجاد خطوط فرضی و تقسیم بندی صفحه به بخش های نابرابر، همگی از جمله تکنیک هایی هستند که بر اساس قانون یک سوم به کار گرفته می شوند.
طراحی و گرافیک
در طراحی پوستر، لوگو، وب سایت و سایر محصولات گرافیکی؛ قانون یک سوم به طراحان کمک می کند تا عناصر بصری را به گونه ای سازماندهی کنند که توجه بیننده را به پیام اصلی جلب کند. قرار دادن متن اصلی در یکی از نقاط طلایی، استفاده از خطوط فرضی برای ایجاد ساختار و تقسیم بندی فضا، همگی از جمله کاربردهای این قانون در طراحی گرافیک هستند.
سینما و فیلمسازی
در ساخت فیلم، قانون یک سوم برای طراحی قاب بندی، حرکت دوربین و قرارگیری شخصیت ها در صحنه استفاده می شود. قرار دادن شخصیت اصلی در یکی از نقاط طلایی، ایجاد خطوط فرضی برای هدایت نگاه بیننده و تقسیم بندی فضا به بخش های مختلف، همگی از جمله تکنیک هایی هستند که در سینما برای ایجاد ترکیب بندی های قوی و جذاب به کار می روند.
معماری و طراحی داخلی
معماران از قانون یک سوم برای طراحی فضاهای داخلی و خارجی ساختمان ها استفاده می کنند. قرار دادن پنجره ها، درها و سایر عناصر معماری در نقاط طلایی، ایجاد خطوط فرضی برای تقسیم بندی فضا و ایجاد حس تعادل و هماهنگی در ساختمان، همگی از جمله موارد استفاده از این قانون در معماری و طراحی داخلی هستند.
جهت دریافت مشاوره رایگان شماره موبایل خود را وارد کنید.
var gform;gform||(document.addEventListener(“gform_main_scripts_loaded”,function(){gform.scriptsLoaded=!0}),window.addEventListener(“DOMContentLoaded”,function(){gform.domLoaded=!0}),gform={domLoaded:!1,scriptsLoaded:!1,initializeOnLoaded:function(o){gform.domLoaded&&gform.scriptsLoaded?o():!gform.domLoaded&&gform.scriptsLoaded?window.addEventListener(“DOMContentLoaded”,o):document.addEventListener(“gform_main_scripts_loaded”,o)},hooks:{action:{},filter:{}},addAction:function(o,n,r,t){gform.addHook(“action”,o,n,r,t)},addFilter:function(o,n,r,t){gform.addHook(“filter”,o,n,r,t)},doAction:function(o){gform.doHook(“action”,o,arguments)},applyFilters:function(o){return gform.doHook(“filter”,o,arguments)},removeAction:function(o,n){gform.removeHook(“action”,o,n)},removeFilter:function(o,n,r){gform.removeHook(“filter”,o,n,r)},addHook:function(o,n,r,t,i){null==gform.hooks[o][n]&&(gform.hooks[o][n]=[]);var e=gform.hooks[o][n];null==i&&(i=n+”_”+e.length),gform.hooks[o][n].push({tag:i,callable:r,priority:t=null==t?10:t})},doHook:function(n,o,r){var t;if(r=Array.prototype.slice.call(r,1),null!=gform.hooks[n][o]&&((o=gform.hooks[n][o]).sort(function(o,n){return o.priority-n.priority}),o.forEach(function(o){“function”!=typeof(t=o.callable)&&(t=window[t]),”action”==n?t.apply(null,r):r[0]=t.apply(null,r)})),”filter”==n)return r[0]},removeHook:function(o,n,t,i){var r;null!=gform.hooks[o][n]&&(r=(r=gform.hooks[o][n]).filter(function(o,n,r){return!!(null!=i&&i!=o.tag||null!=t&&t!=o.priority)}),gform.hooks[o][n]=r)}});
"*" indicates required fields
gform.initializeOnLoaded( function() {gformInitSpinner( 30, ‘https://fanamoozan.com/wp-content/plugins/gravityforms/images/spinner.svg’, true );jQuery(‘#gform_ajax_frame_30’).on(‘load’,function(){var contents = jQuery(this).contents().find(‘*’).html();var is_postback = contents.indexOf(‘GF_AJAX_POSTBACK’) >= 0;if(!is_postback){return;}var form_content = jQuery(this).contents().find(‘#gform_wrapper_30’);var is_confirmation = jQuery(this).contents().find(‘#gform_confirmation_wrapper_30’).length > 0;var is_redirect = contents.indexOf(‘gformRedirect(){‘) >= 0;var is_form = form_content.length > 0 && ! is_redirect && ! is_confirmation;var mt = parseInt(jQuery(‘html’).css(‘margin-top’), 10) + parseInt(jQuery(‘body’).css(‘margin-top’), 10) + 100;if(is_form){jQuery(‘#gform_wrapper_30’).html(form_content.html());if(form_content.hasClass(‘gform_validation_error’)){jQuery(‘#gform_wrapper_30’).addClass(‘gform_validation_error’);} else {jQuery(‘#gform_wrapper_30’).removeClass(‘gform_validation_error’);}setTimeout( function() { /* delay the scroll by 50 milliseconds to fix a bug in chrome */ jQuery(document).scrollTop(jQuery(‘#gform_wrapper_30’).offset().top – mt); }, 50 );if(window[‘gformInitDatepicker’]) {gformInitDatepicker();}if(window[‘gformInitPriceFields’]) {gformInitPriceFields();}var current_page = jQuery(‘#gform_source_page_number_30’).val();gformInitSpinner( 30, ‘https://fanamoozan.com/wp-content/plugins/gravityforms/images/spinner.svg’, true );jQuery(document).trigger(‘gform_page_loaded’, [30, current_page]);window[‘gf_submitting_30’] = false;}else if(!is_redirect){var confirmation_content = jQuery(this).contents().find(‘.GF_AJAX_POSTBACK’).html();if(!confirmation_content){confirmation_content = contents;}setTimeout(function(){jQuery(‘#gform_wrapper_30’).replaceWith(confirmation_content);jQuery(document).scrollTop(jQuery(‘#gf_30’).offset().top – mt);jQuery(document).trigger(‘gform_confirmation_loaded’, [30]);window[‘gf_submitting_30’] = false;wp.a11y.speak(jQuery(‘#gform_confirmation_message_30’).text());}, 50);}else{jQuery(‘#gform_30’).append(contents);if(window[‘gformRedirect’]) {gformRedirect();}}jQuery(document).trigger(‘gform_post_render’, [30, current_page]);} );} );
مطلبی که خواندید حاصل تلاش تیم تحریریه دپارتمان هنر آموزشگاه فن آموزان بود. در این آموزشگاه دوره هایی از جمله آموزش تدوین ، آموزش فیلمبرداری و … برگزار می شود.
نوشته قانون یک سوم در عکاسی اولین بار در آموزشگاه فنی و حرفه ای فن آموزان. پدیدار شد.
دیدگاه خود را بنویسید