دستگاه های خراطی، از ابزارهای اساسی در صنعت چوب و فلز هستند که برای شکل دادن و تراش قطعات استوانه ای استفاده می شوند. این دستگاه ها در دو نوع صنعتی و کارگاهی موجود هستند که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده اند.
دستگاه های خراطی صنعتی، که در کارخانه ها و تولیدی های بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند، قابلیت تولید انبوه و دقت بالایی دارند. این دستگاه ها قطعات بزرگ و پیچیده را با سرعت و کیفیت بالا تولید میکنند. اما سؤال اینجاست که چگونه بین انواع مختلف دستگاه های خراطی صنعتی، مناسب ترین گزینه را برای یک کارخانه انتخاب کنیم؟
از سوی دیگر، دستگاه های خراطی کارگاهی برای استفاده در مقیاس کوچک تر و معمولاً در کارگاه های نجاری یا فلزکاری کوچک مورد استفاده قرار می گیرند. این دستگاه ها اگر چه ممکن است سرعت و ظرفیت تولید کمتری نسبت به انواع صنعتی داشته باشند اما انعطاف پذیری بیشتری در تولید قطعات سفارشی و منحصر به فرد دارند.
دستگاه های خراطی کارگاهی برای تولید محصولات هنری، مبلمان سفارشی و قطعات تزئینی استفاده می شوند. در این مقاله به انواع دستگاه خراطی صنعتی و کارگاهی پرداخته ایم. با ما همراه باشید.
اگر به حرفه و شغل نجاری علاقه مند هستید میتوانید در دوره آموزش نجاری و آموزش خراطی از مقدماتی تا پیشرفته که به صورت صفر تا صد و کاملاً عملی و تخصصی در آموزشگاه فن آموزان برگزار میشود شرکت کرده و مدرک فنی حرفه ای آن را دریافت کنید. جهت مشاهده جزئیات و شرایط این دوره روی تصویر بالا کلیک کنید و یا با آموزشگاه تماس حاصل فرمایید.
خراطی چیست؟
خراطی یکی از قدیمی ترین و مهم ترین هنرهای دستی و صنعتی است که با استفاده از ابزارها و دستگاه های مختلف، قطعات چوبی به شکل های متنوع و زیبا تراش داده می شود. این هنر که ریشه در فرهنگ و تمدن های باستانی دارد، به ویژه در ایران، سابقه ای طولانی دارد و به عنوان یکی از شاخه های مهم صنایع چوبی به حساب می آید.
خراطی به طور معمول شامل تراشیدن و شکل دادن به چوب هایی است که بر روی دستگاه خراطی چرخانده می شوند. با استفاده از ابزارهای مختلف، هنرمند با دقت و مهارت چوب را به شکل های متنوعی از جمله ظروف، پایه های مبلمان، قطعات دکوری و تزئینی تبدیل کند. این فرآیند نیازمند دقت بالا و تجربه زیاد است تا بتوان از چوبی ساده، محصولی زیبا و کاربردی خلق کرد.
خراطی نه تنها به عنوان یک هنر دستی شناخته می شود، بلکه در صنعت نیز جایگاه ویژه ای دارد. در این فرآیند از چوب های مختلفی مانند چوب گردو، بلوط و راش استفاده می شود که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند. دستگاه های مدرن خراطی به همراه ابزارهای دقیق به هنرمندان این امکان را می دهند که با سرعت و دقت بیشتری قطعات چوبی را شکل دهند. با توجه به کاربرد زیاد خراطی در ساخت قطعات دکوراتیو و ابزارهای خانگی، این هنر همچنان جایگاه خود را در بازار حفظ کرده و طرفداران زیادی دارد.
ابزارهای دستی در هنر خراطی
- اسکنه
- چکش
- مغار
- چاقوی حکاکی
اسکنه، ابزار دقیق برش و شکل دهی
اسکنه یکی از مهم ترین ابزارهای دستی در خراطی و پیکر تراشی است که برای برداشتن لایه های چوب استفاده می شود. این ابزار دارای لبه ای تیز و مسطح است که به هنرمند اجازه می دهد با دقت و ظرافت، شکل های مورد نظر خود را ایجاد میکند. اسکنه ها در اندازه ها و شکل های مختلفی موجود هستند، از اسکنه های باریک برای جزئیات ظریف گرفته تا انواع پهن تر برای برداشتن حجم های بزرگ تر. استفاده صحیح از اسکنه نیازمند مهارت و تجربه است، زیرا فشار نامناسب یا زاویه نادرست به اثر هنری آسیب میرساند.
چکش: نیروی محرکه در خراطی
چکش در خراطی نقشی حیاتی ایفا می کند و معمولاً همراه با اسکنه یا مغار مورد استفاده قرار می گیرد. چکش های مخصوص این هنر، از چوب سخت یا پلاستیک فشرده ساخته می شوند تا از آسیب رساندن به ابزارهای دیگر جلوگیری شود. وزن و اندازه چکش بسته به نوع کار متفاوت است، چکش های سبک تر برای کارهای ظریف و چکش های سنگین تر برای برداشتن حجم های بزرگ تر استفاده می شوند. مهارت در استفاده از چکش شامل کنترل دقیق نیرو و زاویه ضربه است که با تمرین و تجربه به دست می آید.
مغار: ابزار چند منظوره حکاکی و تراش
این ابزار در انواع مختلفی از جمله مغار تخت، مغار گرد و مغار V شکل موجود است، که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. مغارها از فولاد با کیفیت بالا ساخته می شوند و لبه ای بسیار تیز دارند. استفاده صحیح از مغار نیازمند دقت و مهارت است، زیرا این ابزار به راحتی در چوب یا سنگ فرو رود و شکل های دقیق و ظریفی ایجاد میکند.
چاقوی حکاکی: ابزار ظریف کاری و جزئیات
این ابزار دارای تیغه ای باریک و بسیار تیز است که به هنرمند اجازه می دهد با دقت بالا روی سطوح مختلف کار کند. چاقو های حکاکی در اشکال و اندازه های مختلفی موجود هستند و هر کدام برای ایجاد اثرات خاصی طراحی شده اند. استفاده از چاقوی حکاکی نیازمند دست ثابت و کنترل دقیق است، زیرا کوچکترین لغزش به اثر هنری آسیب میرساند. این ابزار به خصوص در کارهای ظریف روی چوب های نرم کاربرد فراوانی دارد.
دستگاه خراطی
دستگاه خراطی یکی از ابزارهای کلیدی در صنعت چوب و فلز است که برای شکل دادن به قطعات استوانه‌ای و ایجاد اشکال متنوع استفاده میشود. این دستگاه با چرخاندن قطعه کار حول یک محور و استفاده از ابزارهای برش مختلف، امکان تراش و شکل دهی دقیق را فراهم می کند.
دستگاه های خراطی در انواع مختلفی از جمله مدل های دستی، نیمه اتوماتیک و تمام اتوماتیک CNC موجود هستند که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب می باشند. این دستگاه ها قابلیت کار با مواد مختلفی مانند چوب، فلزات، پلاستیک و حتی سنگ را دارند و در صنایع مختلفی از جمله مبلمان سازی، قطعه سازی صنعتی، هنرهای چوبی و فلزی کاربرد دارند.
با پیشرفت تکنولوژی، دستگاه های خراطی مدرن مجهز به سیستم های کنترل دیجیتال، نرم افزارهای طراحی پیشرفته و قابلیت های اتوماسیون شده اند که دقت، سرعت و کیفیت تولید را به طور چشمگیری افزایش داده اند. علاوه بر این، قابلیت تنظیم سرعت چرخش، تعویض آسان ابزارهای برش و سیستم های ایمنی پیشرفته، استفاده از این دستگاه ها را برای کاربران حرفه ای و مبتدی آسان تر و ایمن تر کرده است.
انواع دستگاه خراطی
- دستگاه خراطی تک سرعته
- دستگاه خراطی چند سرعته
- دستگاه خراطی CNC
- دستگاه خراطی مینیاتوری
- دستگاه کپی تراش
دستگاه خراطی تک سرعته
دستگاه خراطی تک سرعته، همانطور که از نامش پیداست، با یک سرعت ثابت کار می کند. این نوع دستگاه دارای موتوری با قدرت بین 1/3 تا 1 اسب بخار است و سرعت چرخش آن بین 1000 تا 1500 دور در دقیقه می باشد.
این دستگاه ها برای کارهای ساده و استاندارد مناسب هستند و به دلیل ساختار ساده تر، قیمت مناسب تری دارند. مزیت اصلی این دستگاه، سهولت استفاده و نگهداری آنهاست. با این حال، محدودیت در سرعت برای برخی پروژه های خاص که نیاز به سرعت های متفاوت دارند، محدودکننده می باشند.
دستگاه خراطی چند سرعته
دستگاه خراطی چند سرعته، امکان تنظیم سرعت چرخش را در محدوده ای معمولاً بین 500 تا 3000 دور در دقیقه فراهم می کند. این دستگاه دارای موتورهایی با قدرت 1 تا 2 اسب بخار هستند و از سیستم های انتقال قدرت پیشرفته تری بهره می برند. قابلیت تنظیم سرعت به کاربر اجازه می دهد تا بر اساس نوع ماده، قطر قطعه کار و جزئیات مورد نیاز، سرعت مناسب را انتخاب کند. این ویژگی به خصوص در کار با چوب های سخت، قطعات بزرگ یا ایجاد جزئیات ظریف بسیار مفید است.
دستگاه خراطی CNC
دستگاه خراطی CNC پیشرفته ترین نوع دستگاه خراطی است که از فناوری کامپیوتری برای کنترل دقیق حرکات ابزار استفاده می کند. این دستگاه ها قادر به اجرای طرح های پیچیده با دقت بسیار بالا هستند و در صنایع تولیدی و کارهای حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرند. دستگاه های CNC سرعت های چرخش بسیار بالا (گاهی تا 10000 دور در دقیقه) را ارائه میدهند و همچنین قابلیت کنترل دقیق سرعت پیشروی ابزار را دارند. این دستگاه ها مجهز به سیستم های خنک کننده پیشرفته و ابزارهای تعویض خودکار هستند.
دستگاه خراطی مینیاتوری
دستگاه های خراطی مینیاتوری برای کارهای ظریف و کوچک طراحی شده اند. این دستگاه ها دارای موتورهایی با قدرت کمتر از 1/3 اسب بخار هستند اما سرعت های بسیار بالایی (گاهی تا 5000 دور در دقیقه) را ارائه میدهند. آنها برای ساخت قطعات کوچک مانند جواهرات چوبی، قطعات مدل سازی و کارهای هنری ظریف بسیار مناسب هستند. این دستگاه دارای سیستم های کنترل دقیق و ابزارهای مخصوص برای کارهای ظریف است.
دستگاه کپی تراش
دستگاه کپی تراش، ابزاری تخصصی در صنعت خراطی و کار با چوب است که برای تولید دقیق و تکرار پذیر قطعات با اشکال یکسان طراحی شده است. اساس کار این دستگاه بر مبنای سیستم کپی برداری مکانیکی یا الکترونیکی است که امکان تکثیر دقیق یک الگوی از پیش تعیین شده را فراهم می آورد.
مکانیزم عملکرد دستگاه کپی تراش شامل یک سیستم دنباله رو است که از یک نقطه مرجع به عنوان الگو استفاده می کند. این سیستم، حرکات را به ابزار برش منتقل می کند تا شکل مورد نظر با دقت بالا بر روی قطعه کار ایجاد شود. پیشرفته ترین مدل های این دستگاه از سیستم های کنترل عددی بهره می برند که دقت و تکرار پذیری را به حداکثر می رساند.
کاربرد اصلی دستگاه های کپی تراش در تولید انبوه قطعات یکسان است که در صنایعی مانند مبلمان سازی، تولید قطعات دکوراتیو و ساخت ابزارآلات چوبی بسیار حائز اهمیت است. این دستگاه ها با کاهش زمان تولید و افزایش دقت، نقش مهمی در بهینه سازی فرآیندهای تولید و کاهش هزینه های عملیاتی ایفا می کنند.
تفاوت دستگاه خراطی صنعتی و کارگاهی
دستگاه های خراطی صنعتی و کارگاهی، هر دو برای شکل دادن به قطعات استوانه ای استفاده می شوند، اما تفاوت های قابل توجهی در ابعاد، قابلیت ها و کاربردهایشان دارند. دستگاه های خراطی صنعتی بسیار بزرگ تر و قدرتمندتر هستند و برای تولید انبوه طراحی شده اند. این دستگاه ها اغلب مجهز به سیستم های کنترل عددی کامپیوتری (CNC) هستند که امکان تولید دقیق و تکرارپذیر قطعات را فراهم می کنند.
آنها قادر به کار با قطعات بزرگ تر و مواد سخت تر هستند و دارای سیستم های خنک کننده پیشرفته و ابزارهای تعویض خودکار می باشند. دستگاه های صنعتی همچنین ساعت ها بدون وقفه کار میکنند و دارای سرعت های چرخش و پیشروی بالاتری هستند. از نظر هزینه، این دستگاه ها گران تر هستند و نیاز به فضای بیشتر و آموزش تخصصی برای اپراتورها دارند.
در مقابل، دستگاه های خراطی کارگاهی کوچک تر، سبک تر و قابل حمل هستند. این دستگاه ها برای استفاده در کارگاه های کوچک، مدارس و برای کارهای هنری و سفارشی مناسب هستند. دستگاه خراطی کارگاهی دارای موتورهای کم قدرت تر و ظرفیت کاری محدودتری هستند و برای کار با قطعات کوچک تر و مواد نرم تر مانند چوب طراحی شده اند.
دستگاه های کارگاهی اغلب دستی یا نیمه اتوماتیک هستند و کنترل آنها به مهارت اپراتور بستگی دارد. این دستگاه ها انعطاف پذیری بیشتری در انجام کارهای متنوع دارند و برای تولید قطعات منحصر به فرد و هنری مناسب تر هستند. از نظر قیمت، دستگاه های کارگاهی بسیار مقرون به صرفه تر هستند و نگهداری و تعمیر آنها ساده تر است. همچنین، این دستگاه ها نیاز به فضای کمتری دارند و برای کاربران مبتدی و نیمه حرفه ای مناسب تر هستند.
مطلبی که خواندید حاصل تلاش تیم تحریریه دپارتمان صنایع چوب آموزشگاه فن آموزان بود که شامل دوره های آموزش نجاری ، آموزش کابینت سازی و دیگر حرفه های مرتبط با صنایع چوب از پایه تا پیشرفته میباشد.
نوشته انواع دستگاه خراطی صنعتی و کارگاهی اولین بار در آموزشگاه فنی و حرفه ای فن آموزان. پدیدار شد.
دیدگاه خود را بنویسید