کابل‌های خودنگهدار از مناطق شهری پرجمعیت گرفته تا مکان‌های دورافتاده و کوهستانی با نصب آسان و هزینه‌های پایین، راه‌حلی مناسب برای رفع چالش‌های برق‌رسانی به حساب می‌آیند. در این مقاله بررسی می‌کنیم که کابل خود نگهدار چیست و چه مزایا و کاربردهایی در سیستم برقکاری و سیم کشی دارد؟

در واقع کابل‌های خودنگهدار با طراحی نوین و ویژگی‌های خاص خود به یکی از اصلی‌ترین اجزای شبکه‌های برق‌رسانی تبدیل شده‌اند. این کابل‌ها که جایگزینی عالی برای کابل‌های مسی سنتی به حساب می‌آیند با استفاده از هادی‌های آلومینیومی و ساختار مقاوم خود، به شکل قابل‌توجهی ایمنی و کارایی را در خطوط توزیع برق افزایش داده‌اند.

کابل خود نگهدار چیست؟

کابل خودنگهدار نوعی سیم و کابل با هادی‌هایی از جنس آلومینیوم است که امروزه به‌عنوان جایگزینی مناسب برای سیم و کابل‌های مسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کابل برای انتقال و توزیع نیروی برق در خطوط هوایی طراحی شده‌اند و به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف پیدا کرده است.

تاریخچه استفاده از کابل‌های خودنگهدار به اواسط قرن بیستم برمی‌گردد. این کابل‌ها به دلیل ساختار خاص و قابلیت‌هایشان، به‌ویژه در مسیرهای کم‌عرض، بسیار پرکاربرد هستند. کابل خودنگهدار هم مانند سایر انواع کابل‌های برق از سه بخش اصلی شامل هادی، عایق و روکش تشکیل شده است.

در ساخت این کابل‌ها از عایق پلی‌اتیلن کراس لینک (XLPE) استفاده شده است که مقاومت بالایی در برابر حرارت و فشار دارد. روکش‌های پی‌وی‌سی (PVC) هم به دوام و کارایی کابل افزوده‌اند.

معمولا کابل‌های خودنگهدار آلومینیومی دارای روکشی به رنگ مشکی یا خاکستری هستند و به‌طور خاص از یک سیم نگهدارنده یا مسنجر هم در ساختارشان بهره می‌برند که وظیفه تحمل وزن و پشتیبانی از کابل را بر عهده دارد.

استعلام قیمت سیم کشی برق ساختمان

انواع کابل خود نگهدار

کابل‌های خودنگهدار بر اساس عوامل مختلفی مانند تعداد رشته و ولتاژ طبقه‌بندی می‌شوند. هر نوع کابل برای کاربرد خاصی مناسب است. کابل‌های خودنگهدار بر اساس تعداد رشته به انواع زیر تقسیم می‌شوند:

• کابل خودنگهدار ۲ رشته‌ای: معمولا این کابل شامل یک رشته فاز و یک رشته نول است و برای تغذیه تک‌فاز مشترکین استفاده می‌شود.
• کابل خودنگهدار ۳ رشته‌ای: کابل ۳ رشته‌ای شامل یک رشته فاز، یک رشته روشنایی و یک رشته نول نگهدارنده است.
• کابل خودنگهدار ۴ رشته‌ای: برای سه رشته فاز و یک رشته نول جهت روشنایی استفاده می‌شود.
• کابل خودنگهدار ۵ رشته‌ای: شامل سه رشته فاز، یک رشته روشنایی و یک رشته مسنجر نول است.
• کابل خودنگهدار ۶ رشته‌ای: شامل سه رشته فاز، یک رشته روشنایی، یک رشته نول و یک رشته مسنجر است. برای محاسبه کابل‌های شش‌رشته‌ای، هر عدد نشان‌دهنده یکی از اجزای کابل است. بر همین اساس عدد اول بیانگر تعداد فازها، عدد دوم سطح مقطع فازها، عدد سوم مربوط به روشنایی، عدد چهارم نشان‌دهنده نول و عدد پنجم مشخص‌کننده مسنجر است.

همچنین کابل‌های خودنگهدار بر اساس ولتاژ هم طبقه‌بندی می‌شوند که بر این اساس این کابل به دو نوع زیر تقسیم خواهند شد:

• کابل خودنگهدار فشار ضعیف: برای ولتاژهای پایین‌تر از ۱ کیلوولت استفاده می‌شود.
• کابل خودنگهدار فشار متوسط: برای ولتاژهای بین ۱ تا ۶۳ کیلوولت کاربرد دارد.

کابل خود نگهدار چه ویژگی‌هایی دارد؟

کابل‌های خودنگهدار از هادی‌های آلومینیومی و عایق پلی‌اتیلن شبکه‌ای یا کراس‌لینک تشکیل شده‌اند. برای نصب این کابل‌ها بر روی پایه‌ها، استفاده از سیم نگهدارنده ضروری است. این سیم برای کابل‌های فشار قوی از فولاد و برای کابل‌های فشار ضعیف از آلیاژ آلومینیوم ساخته می‌شود. در کابل‌های خودنگهدار فشار ضعیف، سیم نگهدارنده به‌عنوان سیم نول هم عمل می‌کند.

در این کابل‌ها، شش رشته هادی فاز از جنس آلومینیوم سخت به صورت فشرده و تابیده به یکدیگر قرار دارند که این ویژگی با استانداردهای بین‌المللی مطابقت دارد. به‌طورکلی، کابل‌های خودنگهدار برای تامین و توزیع جریان برق در خطوط هوایی، با ویژگی‌هایی چون کارایی بالا و هزینه کم، استفاده می‌شوند.

بیشتر بخوانید:  کابل برق فشار متوسط چیست؟ [ویژگی‌ها + انواع]

کاربرد کابل خود نگهدار چیست؟

این کابل‌ها از نوع هوایی هستند و برای استفاده در سیستم‌های زمینی طراحی نشده‌اند. بیشترین کاربرد آن‌ها در شبکه‌های توزیع و انتقال انرژی الکتریکی است. این کابل‌ها به دلیل طراحی خاص خود از قدرت و دوام بالایی برخوردارند و به‌سادگی با استفاده از تجهیزاتی مانند کلمپ، نگهدارنده و پایه روی دکل‌ها و تیرهای توزیع برق نصب می‌شوند. این کابل‌ها علاوه بر کاربرد در شبکه‌های توزیع برق، در سیستم‌های برق‌رسانی و کابل‌کشی هم استفاده می‌شوند.

این نوع کابل‌ها گزینه‌ای ایده‌آل برای خطوط برق بدون استفاده از سیم‌های زمینی به‌ویژه در مناطقی که خطر برخورد با صاعقه وجود دارد، است. در مواردی که تعویض سیم فاز یا سیم زمین امکان‌پذیر نیست یا از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه نیست، کابل‌های خودنگهدار بهترین انتخاب محسوب می‌شوند.

در شهرهای بزرگ با بافت‌های فرسوده و خیابان‌های کم‌عرض و غیراستاندارد، استفاده از کابل‌های خودنگهدار بهترین راه‌حل برای کاهش خطرات برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی ناشی از کابل‌های برق شهری است.

این کابل‌ها به دلیل عایق‌دار بودن و ایمنی بالا، می‌توانند جایگزین مناسبی برای کابل‌های سنتی باشند. علاوه‌براین، در مناطق کوهستانی، دورافتاده یا مناطقی که تجهیزات و ماشین‌آلات به‌راحتی در دسترس نیستند، کابل‌های خودنگهدار به دلیل نصب آسان و مقاومت بالا، گزینه‌ای کاربردی و موثر محسوب می‌شوند.

مزایای کابل خود نگهدار چیست؟

کابل خود نگهدار به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، مزایای بسیاری نسبت به کابل‌های دیگر دارد. در زیر به برخی از مهم‌ترین مزایای این نوع کابل اشاره شده است:

• کاهش هزینه نصب و نگهداری: ازآنجایی‌که کابل خودنگهدار به ساختارهای اضافی برای نصب نیاز ندارد، هزینه نصب و نگهداری آن به طور قابل‌توجهی نسبت به سایر انواع کابل‌ها کمتر است. این کابل‌ها به حفاری یا ساختارهای پشتیبانی ندارد؛ پس نصب آن‌ها سریع‌تر و آسان‌تر است. علاوه‌براین، این کابل در هوا معلق است؛ در نتیجه کمتر در معرض آسیب از عوامل خارجی مانند جوندگان، رطوبت یا خرابکاری قرار می‌گیرد.
• ظرفیت انتقال و کیفیت بالاتر: کابل خودنگهدار دارای سطح مقطع بزرگ‌تری نسبت به سایر کابل‌ها است، که به شما این امکان را می‌دهد تا سیگنال‌های بیشتری را با از دست رفتن و اعوجاج کمتر منتقل کنید. علاوه‌براین، چون این کابل از زمین و سایر منابع تداخل ایزوله شده است، در نتیجه کیفیت سیگنال بهتری ارائه می‌دهد و احتمال قطعی یا خرابی کمتر است.
• انعطاف‌پذیری و سازگاری بیشتر: این نوع کابل هوایی می‌تواند در هر نوع زمینی و در مناطق دسترسی دشوار مانند کوه‌ها، رودخانه‌ها یا جنگل‌ها نصب شود. علاوه‌براین، می‌توان کابل خودنگهدار را به راحتی مطابق با نیازهای مشتری تنظیم کرد؛ چراکه فاصله بین نقاط لنگر می‌تواند بیشتر یا کمتر شود.
• دوام بیشتر: کابل خودنگهدار به گونه‌ای طراحی شده است که وزن خود را تحمل کند که باعث دوام بیشتر آن شده است. این بدان معناست که می‌تواند شرایط آب و هوایی شدید را تحمل می‌کند و طول عمر بیشتری نسبت به سایر انواع کابل‌ها داشته باشد.

ثبت درخواست سیم کشی برق ساختمان

بررسی معایب کابل خود نگهدار

قیمت بالای مس باعث شده است که سارقان حتی با وجود خطرهای جدی، اقدام به قطع و دزدی کابل‌های مسی بکنند. تلفات ناشی از سرقت کابل‌های مسی گاهی به 4 درصد هم می‌رسد. این مشکل نه‌تنها در کابل‌های هوایی و زمینی دیده می‌شود؛ بلکه کابل‌های خودنگهدار هم از این آسیب در امان نیستند. به عبارت دیگر، استفاده از کابل‌های خودنگهدار مانع از سرقت نشده است.

یکی دیگر از معایب مهم کابل‌های خودنگهدار افزایش تلفات فنی و هدررفت انرژی الکتریکی است. علاوه‌براین، نبود روکش‌های مقاوم در این کابل‌ها هم مشکل‌ساز است. روکش این کابل‌ها پس از چند سال در معرض نور آفتاب نرم می‌شوند و یا در مناطق سردسیر به دلیل دمای پایین، ترک می‌خورند. بارش باران هم شرایط را بدتر کرده است و در صورت آسیب‌دیدگی روکش، می‌تواند باعث خاموشی‌های مکرر در شبکه برق شود.

یکی دیگر از مشکلات این کابل‌ها، اتصال سیم مسی شبکه به کابل‌های خودنگهدار آلومینیومی است. برخورد دو آلیاژ مس و آلومینیوم منجر به خوردگی آن‌ها می‌شود و می‌تواند قطعی برق یا آرک زدن را ایجاد کند. با این حال، استفاده از کابل‌های خودنگهدار روکش‌دار، در مقایسه با کابل‌های لخت هادی می‌تواند تا حد زیادی خطرها و حوادث را کاهش می‌دهد.

جمع‌بندی

با این توضیحات که کابل خود نگهدار چیست و چه مزایایی دارد مشخص شد که این کابل‌ها با ویژگی‌ها و مزایای خاص خود به گزینه‌ای مناسب و کارآمد برای انتقال و توزیع برق در مناطق مختلف تبدیل شده‌اند. این کابل‌ها در مناطق شهری با بافت‌های فرسوده، مکان‌های دورافتاده و مناطقی که خطرهای طبیعی مانند صاعقه وجود دارد، عملکرد مطلوبی از خود نشان می‌دهند.

معمولا با استفاده از این کابل‌ها می‌توان هزینه‌های نصب و نگهداری را کاهش داد و ایمنی شبکه‌ را بالا برد. البته مشکلاتی مانند سرقت کابل‌ها و آسیب‌پذیری روکش در شرایط محیطی خاص وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کرد. به‌طورکلی، با در نظر گرفتن مزایای متعدد و چالش‌های موجود، کابل‌های خودنگهدار همچنان به‌عنوان یک راه‌حل ایده‌آل و مقرون‌به‌صرفه در صنعت برق مطرح هستند.

اگر هنوز هم به پاسخ سوال خودتان نرسیده‌اید، می‌توانید آن را در بخش نظرات مطرح کنید تا توسط کارشناسان آچاره پاسخ داده شود. بعد از آن ایمیلی برای شما مبنی بر پاسخ بر سوال برایتان ارسال خواهد شد تا بتوانید از آن استفاده کنید.

سوالات متداول

نوشته کابل خود نگهدار چیست؟ | انواع و کاربردها + مزایا و معایب اولین بار در مجله وبسایت آچاره. پدیدار شد.

Source link