گاهی ممکن است ترمز موتورسیکلت به‌درستی کار نکند؛ حتی با اینکه روغن ترمز کافی در مخزن وجود دارد. در چنین وضعیتی، احتمالاً مشکل به لنت‌ها برمی‌گردد. اگر لنت‌های ترمز ساییده شده باشند، موتورسیکلت در ترمزگیری دچار مشکل می‌شود. اما چطور متوجه شویم که لنت‌ها ساییده شده‌اند؟ همراه‌مان بمانید؛ در‌ این مطلب علائم تمام شدن لنت ترمز، عواملی که باعث می‌شوند لنت‌ها بیشتر ساییده شوند و روش‌ تعویض لنت‌های ترمز موتورسیکلت را بررسی می‌کنیم.

لنت ترمز چیست و از چه چیزی ساخته شده است؟

لنت‌های ترمز از قطعات اصلی سیستم ترمزگیری موتورسیکلت هستند که روی کالیپرها قرار دارند و با فشرده شدن به دیسک ترمز، اصطکاک لازم برای کاهش سرعت و توقف موتورسیکلت را به‌وجود می‌آورند.

در گذشته، در ساخت لنت‌های ترمز از «آزبست» استفاده می‌شد. آزبست یا پنبه نسوز،‌ مقاومت خوبی در برابر آتش گرفتن داشت و از سایش لنت‌ها جلوگیری می‌کرد. اما این ماده اثرات مخربی بر محیط زیست و سلامتی انسان دارد؛ به همین خاطر، امروزه از مواد جایگزینی مانند فلز مس، شیشه و لاستیک در ساخت لنت‌ها استفاده می‌شود.

علائم تمام شدن لنت ترمز

۱. نمایان شدن نشانگرهای سایش

آسان‌ترین راه برای اینکه‌ بفهمید لنت ترمز به تعویض نیاز دارد یا نه، بررسی نشانگر سایش است. اکثر لنت‌های ترمز موتورسیکلت شیاری روی سطح خود دارند که با بررسی آن، می‌توانید ببینید چه مقدار از لنت باقی مانده است. اگر نتوانید شیار را ببینید (یعنی ارتفاعش کمتر از ۲ میلی‌متر باشد)،‌ باید لنت‌های ترمز را تعویض کنید.

اگر نمی‌توانید تشخیص دهید چه مقدار از لنت‌های موتورسیکلت باقی مانده است و آیا لنت‌ها نیاز به تعویض دارند یا نه، بهتر است به متخصص موتورسیکلت مراجعه کنید.

۲. درست عمل نکردن ترمزها

گاهی‌اوقات، ممکن است هنگام موتورسواری حس کنید مشکلی در ترمزها وجود دارد. اگر متوجه شدید که زمان بیشتری طول می‌کشد تا ترمزها درگیر شوند، باید فوراً لنت‌ها را بررسی کنید؛ چراکه‌ مشکلات ترمزگیری می‌تواند نشانه‌ای از خرابی لنت‌ها باشد.

اگر حس کردید مشکلی در ترمزگیری وجود دارد، حتما هرچه زودتر به‌ متخصص موتورسیکلت مراجعه کنید تا سیستم ترمز موتورتان را بررسی و در صورت نیاز، لنت‌ها را تعویض کند. خرابی سیستم ترمز بسیار خطرناک است و ممکن است به تصادف در جاده منجر شود. به همین خاطر باید هرچه زودتر به آن رسیدگی کنید.

۳. شنیده شدن صداهای عجیب از ترمز

شنیدن صداهای عجیب‌وغریب از موتورسیکلت، می‌تواند نشانه خرابی لنت ترمز باشد. اگر هنگام ترمزگیری صدای ساییدگی یا جیرجیر شنیدید، احتمالا قسمت فلزی لنت ترمز در حال ساییده شدن روی دیسک ترمز است. اگر در چنین وضعیتی به موتورسواری ادامه دهید، دیسک‌های ترمز خراب می‌شوند و ممکن است تصادف رخ دهد، زیرا نمی‌توانید به‌خوبی ترمز کنید.

بهترین زمان تعویض لنت ترمز موتورسیکلت

لنت‌های ترمز موتورسیکلت باید هر ۴,۰۰۰ تا ۵,۰۰۰ کیلومتر از نظر میزان ساییدگی بررسی شوند. اگر موتورسیکلت خود را به‌طور مرتب برای سرویس دوره‌ای به مراکز تخصصی موتورسیکلت می‌برید، می‌توانید در هر بار سرویس از تعمیرکار بخواهید لنت ترمز را هم بررسی کند.

اگر در جاده‌ها و شرایط نامساعد مانند تپه‌های شیب‌دار، ترافیک سنگین و … رانندگی می‌کنید، هر ۱,۵۰۰ کیلومتر باید لنت‌های ترمز موتورسیکلت را بررسی کنید. اگر ضخامت لنت ترمز کمتر از ۲ میلی‌متر باشد، لنت‌ها را تعویض کنید.

در دفترچه راهنمای موتورسیکلت‌تان، نحوه بررسی ضخامت لنت ترمز و دستورالعمل‌های تعویض لنت‌ها ارائه شده است. تنها کاری که باید انجام دهید‌ این است که نشانگرهای سایش را بررسی کنید تا متوجه شوید که آیا لنت‌ها نیازی به تعویض دارند یا خیر.

عوامل مؤثر بر سایش لنت ترمز موتورسیکلت

۱. نوع و مدل موتورسیکلت

موتورسیکلت‌های بزرگ و سنگین به‌خاطر وزن بالاتری که دارند، هنگام ترمزگیری به قدرت بیشتری نیاز دارند. درنتیجه لنت ترمز آن‌ها نسبت به موتورهای کوچک و سبک، زودتر ساییده می‌شود. همچنین موتورهایی با حجم موتور بالا و موتورهای اسپرت، لنت ترمزشان زودتر از موتورهای کم‌حجم و استاندارد تمام می‌شود.

۲. شرایط رانندگی

محیطی که در آن موتورسواری می‌کنید، بر طول عمر لنت ترمز تأثیر می‌گذارد. در خیابان‌های شلوغ و پُرترافیک در دفعات بیشتری ترمز می‌گیرید و درنتیجه، لنت ترمز زودتر تمام می‌شود. برعکس، اگر بیشتر در مناطق خلوت و جاده‌های خوب تردد کنید، نیاز کمتری به ترمزگیری دارید و لنت ترمز عمر بیشتری خواهد داشت.

۳. جنس لنت ترمز

جنس و کیفیت لنت ترمز در طول عمر آن تأثیرگذار است. جنس لنت باید به‌اندازه کافی سفت باشد تا نیروی ترمزگیری را به‌خوبی منتقل کند و زود ساییده نشود. جنس‌های نامناسب، زودتر ساییده می‌شوند و زودتر هم باید تعویض شوند.

۴. عادات رانندگی

عادت موتورسوار در ترمز گرفتن هم بر عمر لنت ترمز تأثیر می‌گذارد. اگر عادت دارید که با سرعت بالا رانندگی کنید و مکرر پدال ترمز را فشار دهید، طبیعتا لنت ترمزتان زودتر تمام می‌شود. اما اگر با آرامش و بدون ترمزگرفتن‌های بی‌مورد رانندگی می‌کنید، سایش لنت ترمز کمتر می‌شود و لنت‌ها عمر بیشتری خواهند داشت.

اگر بیشتر از ترمز جلو استفاده می‌کنید، لنت‌های ترمز جلو زودتر تمام می‌شوند. اما اگر بیشتر به ترمز عقب متکی هستید، عمر لنت‌های عقب کوتاه‌تر خواهد بود.

الزامی نیست که لنت ترمز جلو و عقب را همیشه همزمان تعویض کنید، اما حتما هر دو لنت (چپ و راست) هر چرخ را با هم عوض کنید.

۵. سرعت رانندگی

سرعت بیشتر مساوی است با سایش بیشتر. کسانی که در سرعت‌های کم ترمز می‌گیرند، در مقایسه با کسانی که در سرعت‌های بالا ترمز می‌گیرند، سایش بسیار کمتری روی لنت‌های موتورسیکلت تجربه خواهند کرد.

ممکن است متوجه شوید که ترمز جلوی شما به‌دلیل انتقال وزن روی چرخ جلو هنگام ترمزگیری، بسیار سریع‌تر از ترمز عقب ساییده می‌شود.

۶. گرما و اصطکاک

با گذشت زمان، گرما و اصطکاک ناشی از ترمزگیری، می‌تواند به سایش تدریجی لنت ترمز منجر شود. گرمای بیش‌ازحد در سیستم ترمز می‌تواند باعث ترک خوردن لنت‌ها هم شود. به همین دلیل توصیه می‌شود که به‌طور مرتب موتورسیکلت خود را بررسی کنید تا مشکلات را زودتر تشخیص دهید.

۷. خرابی کالیپر

اگر متوجه شدید که لنت‌های ترمز موتورسیکلت به‌طور ناهموار ساییده می‌شوند، ممکن است کالیپر موتورسیکلت خراب شده باشد.‌ این مشکل زمانی اتفاق ‌می‌افتد که قدرت کشش کالیپر از بین برود و لنت‌ها به دیسک ترمز فشار بیاورند.

۸. زنگ‌زدگی یا کثیف بودن پیستون‌های ترمز

اگر پیستون‌های ترمز زنگ زده باشند،‌ نمی‌توانند به‌درستی حرکت کنند. درنتیجه، لنت‌های ترمز به‌خوبی با دیسک‌ها تماس نخواهند داشت و به‌صورت ناهموار ساییده می‌شوند.

نحوه تعویض لنت ترمز موتورسیکلت در خانه

درست است که تعمیر و نگهداری ترمز در خانه کار چندان راحتی نیست، اما می‌توانید کارهایی مثل تعویض لنت ترمز، بررسی سایش، ترک‌خوردگی و تمیزکاری‌های کلی را خودتان انجام دهید.

تعویض لنت‌ها را ابتدا با چرخ عقب آغاز می‌کنیم. برای تعویض لنت‌های چرخ عقب، مراحل زیر را دنبال کنید:

۱. میزان ساییدگی لنت‌ها را بررسی کنید

قبل از هر چیز، باید ببینید که لنت‌های ترمز چقدر ساییده شده‌اند. برای‌ این کار می‌توانید نشانگرهای روی بازوی محرک و صفحه پشتی لنت را بررسی کنید. هر دوی‌ آنها فلشی دارند که با فشار دادن اهرم، به‌سمت داخل حرکت می‌کند. اگر‌ این فلش‌ها هم‌راستا شوند، یعنی لنت‌ها تمام شده‌اند و باید تعویض شوند.

لنت‌های ترمز عقب معمولاً‌ نشانگر سایش ندارند؛ بنابراین برای اینکه متوجه شوید که آیا نیاز به تعویض دارند یا نه، باید دقیق‌تر بررسی‌شان کنید. اگر پدال ترمز عقب را سفت‌تر کردید اما همچنان احساس کردید که ترمز به‌درستی عمل نمی‌کند، احتمالاً لنت‌ها ساییده شده‌اند و باید تعویض شوند.

۲. چرخ را جدا کنید

برای تعویض لنت‌ها، باید چرخ را جدا کنید. برای این کار، پیچ تنظیم ترمز را شل کنید و مهره را کامل درآورید. حال می‌توانید با فشار دادن پدال ترمز عقب و حرکت دادن آن به‌سمت بالا، میله را پیاده کنید.

هنگام جدا کردن قطعات، بهتر است آنها را در جایی قرار دهید که گم نشوند. همچنین پیشنهاد می‌کنیم از قسمت‌های مختلف موتور، عکس و فیلم بگیرید تا بعدا هنگام وصل کردن قطعات،‌ به مشکل نخورید.

حالا می‌توانید چرخ را جدا کنید. توجه داشته باشید که موتورسیکلت‌ها با هم تفاوت دارند؛ ولی صرف‌نظر از‌ اینکه روی چه نوع موتوری کار می‌کنید، قطعه‌ای وجود دارد که صفحه ترمز را در جای خود نگه می‌دارد. این قطعه را با توجه به دستورالعمل‌های دفترچه راهنمای موتورسیکلت، جدا کنید.

۳. لنت‌های قدیمی را جدا کنید

پس از جدا کردن چرخ، می‌توانید صفحه پشتی را پیاده و لنت ترمزها را از هم جدا کنید. برای این کار،  یک طرف لنت‌ها را به‌آرامی به‌سمت بالا تکان دهید تا فنر آزاد شود و بتوانید قسمت دیگر لنت را جدا کنید. پس از جدا کردن لنت‌ها، صفحه پشتی را با استفاده از یک پاک‌کننده ترمز باکیفیت، خوب تمیز کنید.

۴. لنت‌های جدید را نصب کنید

لنت‌های جدید را آماده کنید. فنرها را آن‌قدر پایین بکشید تا در جای خود قرار بگیرند. اکنون می‌توانید لنت‌ها را به چرخ وصل کنید.

۵. کاسه ترمز را تمیز کنید

کار بعدی که باید انجام دهید، تمیز کردن کاسه ترمز است. با استفاده از یک پارچه تمیز، کاسه ترمز را به‌آرامی تمیز کنید. مراقب باشید به چیزی آسیب نرسانید.

انگشتان خود را در داخل کاسه ترمز بچرخانید. اگر متوجه شدید کاسه ترمز در قسمتی که لنت در آن قرار می‌گیرد، شیار بزرگی دارد، باید آن را تعویض کنید. در غیر‌ این صورت، نیازی به تعویض نیست.

۶. قطعات را دوباره سرهم کنید

حالا می‌توانید همه‌چیز را دوباره سرهم کنید و چرخ و میله ترمز را وصل کنید. دقت کنید که همه پیچ و مهره‌ها را سر جای اصلی خود قرار دهید تا همه‌چیز به‌درستی تراز شود. می‌توانید از عکس‌ها و فیلم‌هایی که در مرحله ۲ گرفته بودید، استفاده کنید تا مطمئن شوید همه‌چیز درست است.

۷. ترمز عقب را تنظیم کنید

در این مرحله، باید زنجیر و ترمز عقب را با مهره تنظیم کنید.‌ برای این کار، تا زمانی که روی چرخ کشش احساس کنید، مهره را سفت کنید. به‌محض اینکه کشش را حس کردید، می‌توانید مهره را کمی شل کنید.

حالا به سراغ ترمز جلو بروید. مراحل تقریباً مشابه ترمز عقب است. تنها تفاوت‌ این است که برخی از موتورسیکلت‌ها ممکن است کابل سرعت‌سنج داشته باشند. قبل از شروع به کار، حتما کابل را جدا کنید.

چگونه عمر لنت ترمز را بیشتر کنیم؟

بهترین راه برای‌ اینکه لنت ترمز را برای مدت طولانی‌تری سالم نگه دارید، بهتر کردن عادات سواری است؛ مانند:

• رعایت محدودیت سرعت و حفظ فاصله ایمنی با سایر وسایل نقلیه
• توجه به ترافیک و پیش‌بینی توقف و ترمزهای ضروری
• سرویس دوره‌ای موتورسیکلت و تعویض روغن ترمز به‌طور مرتب
• سبک کردن موتورسیکلت با پیاده کردن چیزهای غیرضروری
• حرکت با سرعت کم در ترافیک سنگین
• تعویض هم‌زمان هر دو لنت برای جلوگیری از نامتعادل شدن موتورسیکلت

سخن آخر

در این مطلب با زمان تعویض لنت ترمز موتورسیکلت آشنا شدیم. امیدواریم با مطالعه این مطلب، به‌خوبی متوجه شده باشید که چه زمانی باید لنت‌های موتورتان را تعویض کنید. اگر هنوز سؤالی درباره این موضوع دارید که بی‌جواب مانده است، حتما در بخش نظرات آن را برایمان بنویسید. کارشناسان ما در کارنامه آماده پاسخگویی به سؤالاتتان هستند.